I C 1588/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Radomiu z 2018-04-26
Sygn. akt I C 1588/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 kwietnia 2018 r.
Sąd Okręgowy w Radomiu I Wydział Cywilny
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Ewa Jaźwińska
Protokolant: sekretarz sądowy Kamil Winiarski
po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2018 w Radomiu
na rozprawie
sprawy z powództwa K. B.
przeciwko P. W. (1)
o uznanie umowy darowizny za bezskuteczną
1. uznaje za bezskuteczną w stosunku do K. B. umowę darowizny z dnia 9 listopada 2011 roku, zawartą w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) przed notariuszem J. W. (1) prowadzącym Kancelarię Notarialną w K., mocą której E. W. i J. W. (2), darowali swojej córce P. W. (1), jako właściciele na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej nieruchomość rolną położoną w miejscowości G. gm. M. o pow. 1,52 ha, oznaczonej jako działka (...) dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...) przez Sąd Rejonowy w K. (1), V Wydział Ksiąg Wieczystych oraz nieruchomość rolną położoną w miejscowości K. gm. M. o pow. 0,58 ha oznaczonej jako działka (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...) przez Sąd Rejonowy w K. (1), V Wydział Ksiąg Wieczystych w celu ochrony wierzytelności przysługującej K. B. w stosunku do J. W. (2) orzeczonej nakazem zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku wydanym przez Sąd Okręgowy w R. w sprawie o sygn. akt I Nc (...);
2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
3. zasądza od P. W. (1) na rzecz K. B. kwotę 5.200 (pięć tysięcy dwieście) złotych tytułem zwrotu części kosztów procesu;
4. nakazuje ściągnąć od K. B. i P. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy w Radomiu kwoty po 164,65 zł (sto sześćdziesiąt cztery złotych i sześćdziesiąt pięć groszy) tytułem zwrotu poniesionych wydatków.
Na oryginale właściwy podpis
Sygn. akt IC 1588/16
UZASADNIENIE
Powód K. B. w pozwie z dnia 10 listopada 2016 roku (data wpływu) skierowanym przeciwko P. W. (1) domagał się uznania za bezskuteczną wobec niego umowy darowizny z dnia 9 listopada 2011 roku zawartej w formie aktu notarialnego Rep. A numer (...), na podstawie, której pozwana P. W. (1) nabyła w formie darowizny od swoich rodziców J. W. (2) i E. W. nieruchomość rolą położoną w miejscowości G. o pow. 7,59 ha nr KW (...), o pow. 1,52 ha położonej w miejscowości G. nr KW (...) i o pow.0,58 ha położonej w miejscowości M. K. KW (...) oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu.
W uzasadnieniu pozwu wskazał, że pożyczył J. W. (2) ojcu pozwanej kwotę 100.000 złotych i zgodnie z oświadczeniem dłużnika z 20 grudnia 2010 roku kwota ta miała być zwrócona do 28 lutego 2011 roku. Z uwagi na brak spłaty powód skierował sprawę na drogę postępowania sądowego i nakazem zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku sygn. akt I Nc (...) Sąd Okręgowy w R. (...)zasądził od J. W. (2) na rzecz K. B. żądaną kwotę. Następnie powód podnosi, iż sprawę egzekucji przekazał do firmy Agencja (...) z o.o. która ustalił, że egzekucja wobec J. W. (2) jest całkowicie bezskuteczna, bowiem wyzbył się on całego majątku, a nieruchomości przekazał osobie trzeciej, natomiast spółka (...) w gminie K. została postawiona w stan upadłości. Wskazał, iż z w/w/ akt ksiąg wieczystych wynika, że J. W. (2) wspólnie ze swoją żoną E. W. przekazali swojej córce P. W. (1) nieruchomość rolne o łączne powierzchnia o 9,69 ha, a strony miały pełną świadomość o zobowiązaniach wobec powoda. (pozew k.3-5).
Pozwana P. W. (1) w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości wskazując, iż powód nie udowodni żadnej z przesłanek art. 527 k.c. a pozwana nie wiedziała o zobowiązaniach swojego ojca, nakaz zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku został wydany już po darowaniu jej nieruchomości przez rodziców w dniu 9 listopada 2011 roku (odpowiedz na pozew k. 69-73). Postawiła również zarzut z art. 534 k.p.c.
W dalszym toku procesu strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie.
Sąd ustalił, co następuje:
K. B. i J. W. (2) byli dobrymi znajomymi i prowadzili wspólnie przedsięwzięcia gospodarcze. Powód był często bywał u J. W. (2) w domu, znał jego żonę i córkę. Powód udzielił J. W. (2) pożyczki w kwocie 100.000 złotych i w dniu 20 grudnia 2010 roku J. W. (2) złożył oświadczenie na piśmie, iż udzieloną mu przez K. B. pożyczkę w kwocie 100.000 złotych zobowiązuje się spłacić do dnia 28 lutego 2011 roku, a w przypadku niespłacenia jej w terminie zobowiązuje się dodatkowo do sprzedania powodowi 1000 posiadanych udziałów w spółce (...) Sp. z o.o. po cenie 10 groszy za jeden udział w terminie do 15 marca 2011 roku (oświadczenie k. 9). J. W. (2) zapewniał, że spłaci pożyczkę w terminie. Ponadto K. B. był przeświadczony o wypłacalności wspólnika z racji składanych oświadczeń w banku (...) w celu uzyskania kredytu dla spółki, z których wynikało, że jest on właścicielem licznych nieruchomości, w tym rolnych stanowiących sady oraz mieszkania w W..
Wobec braku spłaty K. B. upoważnił swojego ojca E. B. do prowadzenia rozmów z ojcem pozwanej. Wiele razy rozmawiali o zwrocie długu i ponaglał o spłatę. J. W. (3) zaczął jednakże unikać kontaktu bądź zapewniał, że zwróci pieniądze po sprzedaży majątku. Zapewniał, że jest właścicielem 10 ha sadu owocowego i zapewniał, że produkcja soku z jabłek będzie dochodowym przedsięwzięciem, które pozwolą na zwrot długu. Pomimo licznych rozmów i zapewnień trwających około 1,5 roku J. W. (2) jednak nie zwrócił długu i powód postanowił skierować sprawę na drogę sądową i nakazem zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku w sprawie I Nc (...) Sąd Okręgowy w R. zasądził od J. W. (2) na rzecz K. B. żądaną kwotę.
Powód następnie skierował wykonanie orzeczenia do firmy windykacyjnej (...) sp. z o.o. w celu ustania majątku J. W. (2). Uzyskał informację, iż dłużnik wyzbył się majątku i że posiada liczne zadłużenia, w tym na kwotę 500.000 złotych wobec Towarzystwa (...) (emaile K. B. i J. W. (2) k. 104-107, zeznania powoda, świadka E. B.).
Prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku wydanym w sprawie I Nc (...) RC (...) Sąd Okręgowy w R. I Wydział Cywilny zasądził od J. W. (2) na rzecz K. B. kwotę 100.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 marca 2011 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 4.867 złotych (nakaz zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku Sąd Okręgowy w R. I Wydział Cywilny w sprawie I Nc (...) k.10).
J. W. (2) i E. W. byli na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej właścicielami nieruchomości rolnych położonych w G. o pow. 1,52 ha nr KW (...) oraz o pow. 0,58 ha nr KW (...) prowadzonych przez Sąd Rejonowy w K. (1). Własność nieruchomości nabyli w drodze umowy darowizny z (...) roku od rodziców J. M. i B. W. (k. 7-9 KW (...) i k.7.9 KW (...))
Natomiast E. W. była od 24 lutego 1999 roku jedynym właścicielem nieruchomości położonej w miejscowości M. gm. G. o pow. 7,59 ha, dla której prowadzona jest KW (...). Wyłączną własność nieruchomości nabyła na podstawie zawarcia w dniu 24 lutego 1999 roku umowy majątkowej małżeńskiej i wyłączenia tejże nieruchomości ze wspólnego majątku małżonków (k 36 akt KW (...)).
W dniu 9 listopada 2011 roku J. W. (2), jego żona E. W. oraz ich córka P. W. (1) zawarli umowę darowizny w formie aktu notarialnego rep A nr (...) przed notariuszem J. W. (1) na podstawie, której J. W. (2) i E. W. darowali własność nieruchomości położonych w G. o pow. 1,52 ha nr KW (...) oraz o pow. 0, 58 ha nr KW (...) i położonej w miejscowości M. gm. G. o pow. 7,59 ha, dla której prowadzona jest KW (...). o łącznej powierzchni wszystkich nieruchomości 9,69 ha swojej córce P. W. (1) wraz z ustanowieniem nieodpłatnym i na czas nieoznaczony na nabytej nieruchomości w G. na rzecz rodziców J. i E. małżonków W. służebność osobistą polegającą na korzystaniu z całego piętra domu mieszkalnego.(akt notarialny rep (...) k.361 KW (...))
Na nieruchomościach położonych w G. nr KW (...) i KW (...) wpisane są na wniosek złożony w formie aktu notarialnego rep (...) w dniu 1 lutego 2007 roku przez J. W. (2) i E. W. hipoteki do kwoty 500.000 złotych na rzecz (...) ustanowione na zabezpieczenie pożyczki udzielonej przez (...) w dniu 31 stycznia 2007 roku J. W. (2) na kwotę 450.000 złotych z oświadczeniem jego małżonki E. W. o wyrażeniu zgody na zaciągnięte tego zobowiązania.( wypis z aktu notarialnego rep. A (...) k.195 akt KW (...))
Ponadto na nieruchomości KW (...) wpisana jest hipotek umowna zwykła do kwoty 108.109,72 złote na rzecz firmy (...) Sp . z o.o. dla zabezpieczenia wierzytelności w stosunku do wspólników spółki cywilnej (...) w G. oraz hipotek przymusowa zwykła na kwotę 6.868,60 zł na rzecz Skarbu Państwa-Zakładu Ubezpieczeń Społecznych tytułem zabezpieczenia zaległych należności i hipoteka przymusowa na kwotę 80.795,70 zł na rzecz M. C. dla wierzytelności objętej tytułem wykonawczym w postaci wyroku Sądu Okręgowego w W. Wydział XV Gospodarczy z dnia 29 marca 2000 roku w sprawie XV GC (...).(akta ksiąg wieczystych (...), (...), (...))
Z informacji uzyskanych od Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w K. (1) S. M. wynika, iż wobec J. W. (2) były prowadzone postępowania egzekucyjne z wniosku wierzycieli:
1. (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny (...)-(...) W., ul. (...) na podstawie tytułu wykonawczego Sądu Rejonowego L. VI Wydział Cywilny z dnia 2012-10-05 r. sygn. (...) w celu wyegzekwowania kwot: należność główna: 69.217,67 zł, odsetki wyliczone na dzień 2015-10-06 r. w wysokości:25.167,99 zł dalsze odsetki w kwocie 15,17 zł za każdy dzień aż do dnia zapłaty, koszty sądowe (procesu, klauzuli, zastępstwa prawnego)-4.624,06 zł i koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym: 900,00 zł. Postępowanie egzekucyjne w niniejszej sprawie zostało wszczęte 06-10-2015 r. a zostało zakończone, jako bezskuteczne w dniu 22-06-2016 r. W powyższej sprawie nie wyegzekwowano żadnej kwoty.
2.wniosku U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (...) W., ul. (...) na podstawie tytułu wykonawczego Sądu Rejonowego L., VI Wydział Cywilny z dnia 2012-10-16 r. sygn. (...) w celu wyegzekwowania kwot: należność główna: 8.502.06 zł, odsetki wyliczone na dzień 2012-12-10 r. w wysokości: 283,87 zł dalsze odsetki w kwocie 3.02 zł za każdy dzień aż do dnia zapłaty, koszty sądowe (procesu, klauzuli, zastępstwa prawnego)-1.308,93 zł, koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym: 600,00 zł. Postępowanie egzekucyjne w niniejszej sprawie zostało wszczęte 10-12-2012 r. a zostało zakończone, jako bezskuteczne w dniu 28-06-2013 r. W powyższej sprawie nie wyegzekwowano żadnej kwoty.
3.wniosku (...) S.A. z siedzibą w L. L., ul. 2-4 R. B. L- (...) na podstawie tytułu wykonawczego Sądu Rejonowego L. VI Wydział Cywilny z dnia 2011-10-19 r. sygn. (...) w celu wyegzekwowania kwot: należność główna: 1.320,27 zł odsetki wyliczone na dzień 2012-04-17 r. w wysokości:117,42 zł dalsze odsetki w kwocie 0.47 zł za każdy dzień aż do dnia zapłaty koszty sądowe (procesu, klauzuli, zastępstwa prawnego):210,54 zł-koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym:150,00zł. Postępowanie egzekucyjne w niniejszej sprawie zostało wszczęte 17-04-2012 r. a zostało zakończone, jako bezskuteczne w dniu 20-06-2013
r. W powyższej sprawie wyegzekwowano i przekazano na rzecz wierzyciela kwotę: 1.531,38 zł.
4. z wniosku Sądu Rejonowego w K. Sekcja Wykonywania Orzeczeń na podstawie tytułu wykonawczego Sądu Rejonowego w K. (1) II Wydział Karny z dnia 2012-11-12 r. sygn. II K (...) w celu wyegzekwowania kwot: grzywna: 1.000,00 zł koszty sądowe:120,00 zł Postępowanie egzekucyjne w niniejszej sprawie zostało wszczęte 12-02-2013 r. a zostało zakończone w dniu 14-08-2013 r. W powyższej sprawie wyegzekwowano i przekazano na rzecz wierzyciela kwotę: 1.120,00 zł.
5 z wniosku Sądu Rejonowego w K. (1) Sekcja Wykonywania Orzeczeń na podstawie tytułu wykonawczego Sądu Rejonowego w P. II Wydział Karny z dnia 2013-04-15 r. sygn. (...) w celu wyegzekwowania kwot: 1. grzywna: 200,00 zł Postępowanie egzekucyjne w niniejszej sprawie zostało wszczęte 24-10-2013 r. a zostało zakończone w dniu 17-01-2017 r. na podstawie art 825 k.p.c. W powyższej sprawie nie wyegzekwowano żadnej kwoty.
6. z wniosku Sądu Rejonowego w K. (1) Sekcja Wykonywania Orzeczeń na podstawie tytułu wykonawczego Sądu Rejonowego w K. (1) II Wydział Kamy z dnia 2014-06-12 r. sygn. (...), w celu wyegzekwowania grzywny1.500,00 zł. Postępowanie zakończył się bezskutecznie. Nie wyegzekwowało żadnej kwoty (zastawienie prowadzonych postępowań egzekucyjnych wobec J. W. (2) k.165).
W dniu 26 kwietnia 2016 roku K. B. także złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec dłużnika J. W. (2) na podstawie tytułu wykonawczego w postaci prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku wydanym w sprawie I Nc (...) RC (...) przez Sąd Okręgowy w R. I Wydział Cywilny, jednakże wniosek został zwrócony w dniu 17 lipca 2016 roku wobec nieuzupełniania braków formalnych (akta (...)).
Następnie w dniu 16 lutego 2018 roku – już w trakcie niniejszego procesu, K. B. złożył wniosek o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku wydanym w sprawie I Nc (...), przez Sąd Okręgowy w R. I Wydział Cywilny przeciwko małżonkowi dłużnika E. W. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością ustawową. Postanowieniem z dnia 20 lutego 2018 roku Sąd Okręgowy w R. oddalił wniosek, sprawa uprawomocniła się 7 marca 2018 roku (akta (...)).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu przede wszystkim o wskazane dowody w postaci dokumentów, zeznań powoda K. W. (wyjaśnienia informacyjne-protokół z rozprawy z dnia 3 sierpnia 2017 roku minuta 00:04:05-00:23:57 k. 110-111 i oraz zeznania-protokół z rozprawy z dnia 19 kwietnia 2018 roku k. 204 oraz z dnia 28 grudnia 2017 roku, minuta 00:05:46-00:06:42) i świadka E. B.(protokół z rozprawy z dnia 9 listopada 2017 roku, minuta 00:04:38-00:20:04 k.133-134) Pozwana P. W. (2) pomimo prawidłowych doręczeń nie stawiła się na żaden termin rozprawy, dlatego też dowód z jej przesłuchania została pominięty. Świadek E. W. odmówiła składania zeznań(k.173v), a dowód z zeznań M. C. został także pominięty wobec cofnięcia wniosku przez pozwaną (k.153) oraz na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach spraw powołanych wyżej, w aktach postępowania egzekucyjnego i na podstawie dokumentów zgromadzonych we wskazanych wyżej aktach ksiąg wieczystych Sądu Rejonowego w K. (1).
Sąd obdarzył wiarą zarówno zeznania świadka, jak powoda. W zakresie istotnych w sprawie okoliczności są one ze sobą zbieżne i znajdują potwierdzenie w zgromadzonych dokumentach w sprawie.
Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy nie były kwestionowane przez strony, nie budzą one również wątpliwości Sądu zarówno pod względem formalnym jak i materialnym.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługuje częściowo na uwzględnienie.
Na podstawie art. 527 k.c. gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. W myśl wskazanego powyżej przepisu przesłankami uwzględnienia powództwa o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, to jest tzw. skargi pauliańskiej, są: dokonanie przez dłużnika z osobą trzecią czynności prawnej, na skutek, której osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową oraz doszło do pokrzywdzenia wierzycieli, działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, wiedza lub możliwość (przy zachowaniu należytej staranności) dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią. Warunki te winne być spełnione łącznie, a ciężar ich udowodnienia zgodnie z treścią art. 6 k.c. spoczywa, co do zasady na wierzycielu. W szczególnych wypadkach ustawodawca zwalnia jednak wierzyciela od obowiązku wykazania niektórych z przesłanek.
Zgodnie natomiast z treścią art. 527 § 2 k.c. czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.
Niewypłacalność po stronie dłużnika zachodzi wtedy, gdy cały jego majątek nie wystarcza na pokrycie długów. Musi to być stan rzeczywisty, a wierzyciel może go wykazywać za pomocą wszelkich dostępnych środków dowodowych, nie jest, więc konieczne wszczęcie postępowania egzekucyjnego i wykazanie jego nieskuteczności. Wystarczy przy tym wykazanie, że wobec stanu majątku dłużnika niemożliwe jest zaspokojenie wierzytelności skarżącego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2000 roku, III CKN 554/98, opubl. Lex numer 52736).
Dla skuteczności skargi pauliańskiej nie jest konieczne, by w zamiarze dłużnika leżało pokrzywdzenie wierzycieli ani też by zamiar ten skierowany był przeciwko określonemu wierzycielowi. Wystarczy, że dłużnik ma świadomość pokrzywdzenia wierzycieli. Świadomość taka istnieje, gdy dłużnik wie, że na skutek czynności prawnej określone aktywa wyjdą z jego majątku i że z tego powodu wierzyciele będą mieli trudności z zaspokojeniem, a w konsekwencji nastąpi ich pokrzywdzenie.
W odniesieniu do umowy darowizny ustawodawca wprowadza pewne ułatwienia w dochodzeniu roszczenia wierzyciela łagodzące ten rygoryzm.
Zgodnie z treścią art. 528 k.c. jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
Wskazany przepis wyłącza przesłankę złej wiary po stronie osoby trzeciej w tych przypadkach, gdy wskutek czynności prawnej z dłużnikiem osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie. Wedle tego przepisu okoliczność, że osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie powoduje, więc, iż nie ma znaczenia – dla możliwości uznania czynności dłużnika za bezskuteczną – czy osoba trzecia wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć o tym, że dokonując czynności prawnej, dłużnik działał z pokrzywdzeniem wierzycieli. Wierzyciel nie musi, więc wykazywać, czy osoba trzecia wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć o tym, że dokonując czynności prawnej, dłużnik działał z pokrzywdzeniem wierzycieli. Stan podmiotowy osoby trzeciej jest prawnie obojętny, niezależnie od stosunku łączącego dłużnika z osobą trzecią.
Należy wskazać, że pozwana P. W. (2) nabyła przedmiotowe prawo nieodpłatnie, a zatem zgodnie z art. 528 k.c. powód nie miał obowiązku wykazywać, że pozwana miała świadomość działania dłużnika z zamiarem pokrzywdzenia wierzyciela. Pozwana P. W. (2) jest córką dłużnika, a zatem musiała ona mieć wiedzę na temat sytuacji ojca i jego kondycji finansowej. Nie zostało obalone domniemanie- z art. 527 § 3 k.c. zgodnie z którym jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
Jak wynika z poczynionych ustaleń w dniu 9 listopada 2011 roku J. W. (2), jego żona E. W. oraz ich córka P. W. (1) zawarli umowę darowizny w formie aktu notarialnego rep A nr (...) przed notariuszem J. W. (1) na podstawie, której J. W. (2) i E. W. darowali własność nieruchomości położonych w G. o pow. 1,52 ha nr KW (...) oraz o pow. 0,58 ha nr KW (...) i położonej w miejscowości M. gm. G. o pow. 7,59 ha, dla której prowadzona jest KW (...).
Dwie nieruchomości tj. położone w G. o pow. 1,52 ha nr KW (...) i o pow. 0,58 ha nr KW (...), były na datę dokonania darowizny 9 listopada 2011 roku własnością J. W. (2) i E. W. na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej.
Natomiast trzecia nieruchomość położona w miejscowości M. gm. G. o pow. 7,59 ha, dla której prowadzona jest KW (...), była własnością tylko E. W..(akta ksiąg wieczystych (...)/2, (...)/2 i (...)/2)
Powyższe oznacza, iż odnoście zaskarżenia czynności prawnej w postaci dokonania darowizny nieruchomości należącej tylko do E. W. powództwo musi zostać oddalone. Nie istnieje, bowiem żadna podstawa prawna dla jego uwzględnienia, gdyż wierzytelność powoda stwierdzona nakazem zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku w spr. akt. I Nc (...) nie dotyczy E. W., ani też nie została nadana wobec niej klauzula wykonalności, jako małżonkowi dłużnika (akta (...)), a także nieruchomość ta nie wchodziła na datę dokonania darowizny ani do majątku osobistego dłużnika ani do majątku wspólnego małżonków i nie może być tym samym objęta skargą paulińską-art.527 k.c.
W przypadku natomiast dwóch pozostałych nieruchomości, które były własnością małżonków W. na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej powództwo zasługuje na uwzględnienie.
Wskazać należy, iż zgodnie z jednolitym orzecznictwem S. w tym zakresie wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków, może domagać się uznania czynności prawnej za bezskuteczną na podstawie art. 527 § 1 k.c. także wtedy, gdy darowizny nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego dokonali dłużnik i jego małżonek (por. uchwała Sądu Najwyższego z 24października 2003 roku III CZP 72/03 i wyrok Sądu Najwyższego z 6 czerwca 2003 roku IV CKN 204/01).
Wierzytelność powoda K. B. względem dłużnika J. W. (2) została stwierdzona prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku wydanym w sprawie I Nc (...) RC (...) przez Sąd Okręgowy w R. I Wydział Cywilny, na skutek zaciągnięcia zobowiązania przez J. W. (2) w formie umowy pożyczki na kwotę 100.000 złotych, którą zobowiązał się spłacić zgodnie z oświadczeniem z dnia 20 grudnia 2010 roku do dnia 28 lutego 2011 roku.(oświadczenie dłużnika k. 9, kserokopia nakazu zapłaty k. 10 i oryginał k. 201)
Pokrzywdzenie wierzyciela należy oceniać nie według chwili dokonania czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, lecz według chwili jej zaskarżenia, względnie orzekania. W innym momencie nie wiadomo, bowiem, czy prawo zaspokojenia wierzyciela doznało uszczerbku, a miarodajnie można to ocenić dopiero w chwili poszukiwania zaspokojenia (por. m. in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2001 roku, V CKN 280/00, opubl. Lex numer 52793, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05 marca 2008 roku, V CSK 471/07, opubl. Lex numer 393871, wyrok Sadu Najwyższego z dnia 06 października 2011 roku, V CSK 493/10, opubl. Lex numer 1102271).
Wobec dłużnika J. W. (2) toczyły się liczne postępowania egzekucyjne, które w zasadzie wszystkie zostały zakończone bezskutecznie. Powodowi także nie udało się wyegzekwować dochodzonej wierzytelności od dłużnika i obecnie J. W. nie dysponuje on żadnym majątkiem pozwalającym na spełnienie zaciągniętych zobowiązań (zestawienie Komornika Sądowego z dnia 11 grudnia 2017 roku k. 176).
W powyższej sytuacji należało uznać, iż dłużnik zdawał sobie sprawę ze skutków dokonanej czynności dla jego majątku i tym zmierzał do udaremnienia ewentualnej do niego skierowanej egzekucji, skierowanej do swoich głównych składników majątkowych.
Spełnione zostały, zatem wszystkie przesłanki do uwzględnienia skargi pauliańskiej strony powodowej i zasadnym było uznanie we wskazanej części zaskarżonej umowy darowizny za bezskuteczną w stosunku do powoda w celu ochrony całej przysługującej mu względem dłużnika J. W. (2) wierzytelności stwierdzonej prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 23 marca 2012 roku wydanym w sprawie I Nc (...) RC (...) przez Sąd Okręgowy w R. I Wydział Cywilny.
Przy tym wskazać należy, iż powód zachował także pięcioletni termin do zaskarżenia czynności prawnej –art. 534 k.c. Zaskarżona czynność została dokonana w dniu 9 listopada 2011 roku, a powództwo zostało wniesione w dniu 7 listopada 2016 roku (data nadania w placówce pocztowej k.19)
Nie jest zasadny zarzut pozwanej o nieterminowym wniesieniu powództwa (pismo pozwanej k. 124-128). Postanowieniem z dnia 20 stycznia 2017 roku sąd oddalił wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych w całości, które zostało doręczone pełnomocnikowi powoda w dniu 26 stycznia 2017 roku (dowód doręczenia k.39). Następnie zarządzeniem z dnia 10 listopada 2016 roku sąd zwrócił stronie powodowej pozew z racji nie uiszczenia opłaty od pozwu (zarządzenie k. 42). Pełnomocnik powoda otrzymał powyższe zarządzie w dniu 28 marca 2017 roku. (dowód doręczenia k. 44) Następnie w dniu 4 kwietnia 2017 roku pełnomocnik powoda uiścił całą wymaganą opłatę od pozwu w kwocie 5000 złotych (dowody wpłat k. 47-49) i skierował sprawę do rozpoznania na rozprawie.
Zgodnie z art. 130 2 § 2. k.p.c. w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pisma z przyczyn określonych w § 1 strona może uiścić brakującą opłatę. Jeżeli opłata została wniesiona we właściwej wysokości, pismo wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek taki nie następuje w razie kolejnego zwrotu pisma z tej samej przyczyny.
Pełnomocnik powoda zachował, zatem termin do wniesienia wymaganej opłaty tj. do 4 kwietnia 2017 roku i pozew wywołuje skutek od dnia jego pierwotnego wniesienia w dniu 7 listopada 2016 roku.
Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu (punkt II wyroku) znajduje oparcie w treści art. 100 k.p.c.
Powód poniósł koszty procesu w postaci uiszczenia opłaty od pozwu na kwotę 5000 złotych oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika na kwotę 5400 złotych zgodnie z § 2 pkt.6 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Dz.U.2016.1668, łącznie 10.400 złotych. Uwzględniając wynik procesu i charakter dochodzonego roszczenia w ocenie sądu jest zasadne, aby pozwana pokryła przynajmniej w połowie poniesione przez powoda koszty postępowania tj. w kwocie 5200 złotych. Wobec powyższego orzeczono jak w pkt. III wyroku.
Jednocześnie także sąd po połowie na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, czyli po 164,65 złotych obciążył strony wydatkiem powstałym w sprawie, na który składał się zwrot kosztów dojazdu świadka w kwocie 329,30 złotych(k.118)
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Radomiu
Osoba, która wytworzyła informację: Ewa Jaźwińska
Data wytworzenia informacji: