Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący : SSO Renata Król

Protokolant: st. sekr. sąd. M. Z. (1)

z udziałem Prokuratora B. G.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 21 marca 2018r., 12 kwietnia 2018 r.

sprawy z wniosku

D. M. urodzonego (...) w J., syna J. i T. z domu Ż.

w przedmiocie zasądzenia zadośćuczynienia

orzeka:

I.  wniosek oddala;

II.  stwierdza, że postępowanie jest wolne od kosztów;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii adwokackiej (...) kwotę 177, 12 zł ( sto siedemdziesiąt siedem złotych i dwanaście groszy ) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Sygn. akt II Ko 6/18

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 08 stycznia 2018 roku (data prezentaty) D. M. skierował do Sądu wniosek o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 125.000 złotych tytułem zadośćuczynienia za niesłuszne zatrzymanie i osadzenie go w Areszcie Śledczym w R. celem odbycia kary orzeczonej przez Sąd Rejonowy w. R. w sprawie VIII K 601/12 (wniosek k. 4-5).

W wyniku przeprowadzonej rozprawy Sąd ustalił co następuje:

W latach 2003-2011 D. M. został 6-krotnie, prawomocnie skazany za popełnienie przestępstw z art. 178a § 1 kk, art. 178a § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk oraz z art. 244 kk. Na skutek wniosków o udzielenie przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności złożonych przez skazanego D. M. i Dyrektora Zakładu Karnego w S., Sąd Okręgowy w S. (postanowienie z 5 czerwca 2013 roku, wydane w sprawie o sygn. akt III Kow 687/13 pr) udzielił skazanemu przerwy w odbywaniu kary:



2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia 26 listopada 2009 roku, sygn. akt VIII K 345/09;



10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia 19 grudnia 2003 roku, sygn. akt VIII K 1039/03;



6 -miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w R.z dnia 25 stycznia 2012 roku, sygn. akt VIII K 1119/11;



6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia 5 marca 2007 roku, sygn. akt VIII K 366/06



1 roku pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia 25 stycznia 2013 roku, sygn. akt II K 842/12



na czas do ustania przeszkody w postaci istnienia choroby stanowiącej zagrożenie dla życia skazanego (k. 25 akt III Kow 687/13 pr Sądu Okręgowego w S.).

Sąd Rejonowy w R. wyrokiem z dnia 15 października 2012 roku w sprawie VIII K 601/12 uznał oskarżonego D. M. za winnego popełnienia przestępstw z art. 178a§1 i 4 k.k. oraz z art.207§1 k.k. i wymierzył mu łączną karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie zawiesił na okres próby wynoszący 4 lata, zobowiązał oskarżonego do powstrzymania się od nadużywania alkoholu i orzekł wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat. Następnie postanowieniem z dnia 6 lutego 2014 roku w toku postępowania wykonawczego sąd oddał skazanego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego (k. 22 teczki wykonawczej do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego w R.). Ponieważ skazany – mimo pisemnego upomnienia kuratora - nadużywał alkoholu i tym samym nie realizował nałożonego przez sąd obowiązku, w dniu 6 maja 2016 roku kurator zawodowy złożył wniosek o zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności (k. 111 teczki wykonawczej do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego w R.). Sąd Rejonowy w R. wniosek ten uznał za zasadny i postanowieniem z 5 lipca 2016 roku zarządził wykonanie kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wobec skazanego w w/w sprawie (k. 149 teczki wykonawczej do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego w R.Skazany złożył zażalenie na powyższe postanowienie, a następnie skierował do sądu wniosek o wstrzymanie wykonania kary. Postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2016 roku Sąd Rejonowy w R. odmówił wstrzymania wykonania kary pozbawienia wolności ( k.168 teczki wykonawczej do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego wR.).

Postanowieniem z dnia 21 października 2016r. w sprawie o sygn. akt III Kzw 308/16 Sąd Okręgowy w R., po rozpoznaniu zażalenia skazanego, utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie z dnia 5 lipca 2016 roku ( k.184 teczki wykonawczej do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego w R.).

D. M. nie zgłosił się dobrowolnie do odbycia kary w zakreślonym mu terminie (k. 189 teczki wykonawczej do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego w R.), wobec czego 23 sierpnia 2016 roku zostały zarządzone jego poszukiwania w celu ustalenia miejsca pobytu i niezwłocznego doprowadzenia go do aresztu śledczego celem odbycia kary (k. 169 teczki wykonawczej do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego w R.).

W dniu 15 września 2016 roku D. M. został doprowadzony do Aresztu Śledczego w R., gdzie przyjęto go do odbycia kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności (k. 190 teczki wykonawczej do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego w R. ).

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o akta VIII K 601/12 Sądu Rejonowego wR., teczkę wykonawczą do sprawy VIII K 601/12 Sądu Rejonowego w R., akta III Kow 687/13 pr Sądu Okręgowego wS.. Powyższe dowody obdarzono walorem wiarygodności, gdyż budziły wątpliwości co do swej autentyczności i rzetelności.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 552 § 4 k.p.k. odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, przysługuje m.in. w wypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania. Wniosek D. M. o zasądzenie zadośćuczynienia nie jest jednak zasadny i nie zasługuje na uwzględnienie. W żadnej bowiem mierze nie można przyjąć, że zatrzymanie wnioskodawcy w dniu 15 września 2016 roku miało charakter niewątpliwie niesłusznego zatrzymania. Funkcjonariusze Policji dokonali zatrzymania wnioskodawcy w oparciu o wydany przez Sąd Rejonowy w R. nakaz doprowadzenia do odbycia kary. Ani to zatrzymanie, ani też doprowadzenie wnioskodawcy do Aresztu Śledczego nie może być uznane za działanie bezprawne.

Zgodzić należy się z poglądem wyrażonym w doktrynie prawa ( A. Sakowicz (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2016), zgodnie z którym przy ocenie kwestii niewątpliwie niesłusznego zatrzymania w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k. sąd powinien mieć na uwadze, czy zastosowanie tego środka przymusu procesowego nastąpiło z obrazą przepisów rozdziału 27, a tym samym, czy spowodował on dolegliwość, jakiej osoba zatrzymana nie powinna była doznać, analizując to zagadnienie w aspekcie całokształtu okoliczności zaistniałych w sprawie, w której doszło do zatrzymania, a znanych w dacie orzekania w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia ( zob. uchwała Sądu Najwyższego z 23 maja 2006 roku, I KZP 5/06, L.). Co istotne, w trybie art. 552 § 4 k.p.k. nie wystarczy ustalenie, że zatrzymanie było niesłuszne, należy bowiem ustalić wysoki stopień owej niesłuszności, tj. stwierdzić, że było "niewątpliwie" niesłuszne. Gdyby więc nawet wskutek zażalenia na zatrzymanie stwierdzono, że było ono niesłuszne (niezasadne, nielegalne bądź nieprawidłowe), nie przesądzałoby to automatycznie o zasadności roszczenia pieniężnego, tu bowiem należałoby wykazać nadto niesłuszność "niewątpliwą" ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego wK. z 17 grudnia 2003 roku, II AKa 344/03, L. ). Z ujawnionego w niniejszej sprawie materiału dowodowego nie wynika natomiast, by dokonane przez funkcjonariuszy Policji zatrzymanie było niesłuszne. Nie ma więc potrzeby pochylania się nad kwestią niewątpliwości, o której mowa w omawianym przepisie.

Wskazać należy, że niezależnie od udzielonej przez Sąd Okręgowy w S. przerwy w odbywaniu kary w innych sprawach, D. M. miał obowiązek do dnia 10 sierpnia 2016 roku stawić się do Aresztu Śledczego w R. celem odbycia orzeczonej wobec niego kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Wpływu na to nie miało też złożenie przez wnioskodawcę wniosku o wstrzymanie wykonania postanowienia Sądu Rejonowego w R. z 5 lipca 2016 roku - co jednoznacznie wynika z treści art. 9 § 4 k.k.w. Zatrzymanie D. M. przez funkcjonariuszy Policji było działaniem w interesie społecznym, dla zapewnienia obowiązującego porządku prawnego, w szczególności dla zapewnienia niezwłocznego wykonania prawomocnie orzeczonej kary. Podnoszone przez skazanego we wniosku okoliczności dotyczące jego stanu zdrowia, które to w jego ocenie winny stanowić przeszkodę do osadzenia go zakładzie karnym, były przedmiotem oceny w toku postępowania odwoławczego w sprawie III Kzw 308/16. Jak słusznie wskazał Sąd Okręgowy w R.w postanowieniu z 21 października 2016 roku, wydanym w w/w sprawie, fakt odwoływania się przez D. M. do okoliczności, że Sąd Okręgowy w S. powołał biegłego lekarza kardiologa dla ustalenia, czy może on odbywać karę pozbawienia wolności w sprawach VIII K 345/09,VIII K 1039/03, VIII K 1119/11, VIII K 366/06, II K 842/12 Sądu Rejonowego wR., nie miał znaczenia w sprawie VIII K 601/12 w przedmiocie zarządzenia wykonania kary. Dotyczył on bowiem sprawy następczej, tj. ustalenia, czy w obecnym stanie zdrowia skazany może odbywać karę pozbawienia wolności, natomiast w sprawie VIII K 601/12 Sąd Rejonowy w R. ustalał, czy zachodzą przesłanki do zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności na podstawie art. 75 § 2a k.k. Wprawdzie w powołanym przepisie ustawodawca nadał obligatoryjności zarządzenia kary charakter względny, dopuszczając możliwość niezarządzania wykonania kary, gdy przemawiają przeciwko temu szczególne względy, jednakże w niniejszej sprawie takowe nie wystąpiły.

Zasada ryzyka, przyświecająca odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, o której mowa w art. 552 k.p.k., oznacza, że kwestię bezpodstawności zatrzymania, w kontekście jego niewątpliwej niesłuszności, oceniać należy nie w aspekcie tego, co sądził organ zatrzymujący w momencie zatrzymywania osoby w oparciu o posiadane wówczas informacje, lecz z uwzględnieniem całokształtu materiału dowodowego jakim dysponuje sąd orzekający w kwestii odszkodowania i zadośćuczynienia za to zatrzymanie, a więc pod kątem tego, co wynika także z dalszych czynności prowadzonych w sprawie, w której doszło do tego zatrzymania ( tak. Sąd Najwyższy w uchwale z 23 maja 2006 roku, I KZP 5/06, L. ). Brak bezpodstawności zatrzymania w kontekście powyższego, uzasadnia również fakt, że 10 października 2016 roku Sąd Okręgowy w S.odwołał przerwę w wykonywaniu kary (postanowienie w sprawie o sygn. akt III Kow 322/16).

Wobec powyższego żądanie zasądzenia zadośćuczynienia za zatrzymanie wnioskodawcy w dniu 15 września 2016 roku, jako że nie sposób uznać go za niesłuszne, jest niezasadne. Dlatego na mocy art. 552 § 4 k.p.k. a contrario oddalono wniosek D. M., o czym orzeczono w pkt. I sentencji wyroku.

Ponieważ w niniejszej sprawie występowała adwokat A. G. w charakterze pełnomocnika z urzędu, na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k., § 17 ust. 6 i § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714) zasądzono na jej rzecz zwrot stosownych kosztów pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy, które nie zostały przez niego w żadnej części uiszczone.

Stosownie do art. 554 § 4 k.p.k. Sąd Okręgowy stwierdził, że niniejsze postępowanie jest wolne od kosztów.

SSO Renata Król