Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Radomiu

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 8 listopada 2023 roku Sąd Rejonowy w Przysusze oddalił wniosek A. T. (1), A. T. (2) i J. T. z udziałem: Skarbu Państwa –Starosty (...), Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej i Leśnej w O. i N. D. o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie; przejął na rachunek Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Przysusze nieuiszczone koszty sądowe, orzekł, że w pozostałym zakresie wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą we własnym zakresie koszty postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił, że Prezydium Powiatowej Rady Narodowej Wydział (...) i Leśnictwa w O. decyzją z 5 marca 1964 roku uznało nieruchomość rolną o powierzchni ok.(...), położoną we wsi O. grom. O., powiat O. za wspólnotę gruntową, użytkowaną rolniczo jako pastwiska, a decyzją z 9 maja 1964 roku uznało nieruchomość rolną o powierzchni ok.(...), położoną we wsi O., gromady O., powiatu O. za wspólnotę gruntowo-leśną nieużytek. W dniu 18 września 2003 roku Spółdzielnia Kółek Rolniczych w O. sprzedała na rzecz M. T. nakłady dokonane w latach 1980 - 1983 na nieruchomości składającą się z działek (...) o łącznej powierzchni (...), położoną w miejscowości O. w postaci: stacji paliw, budynku warsztatów, starych warsztatów, magazynu, garażu ciągnikowego, budynku administracyjno-handlowego, stróżówki oraz podjazdu dla samochodów. Spółdzielnia Kółek Rolniczych zobowiązała się również do nieodpłatnego przeniesienia własności przedmiotowej nieruchomości na rzecz M. T. po uregulowaniu stanu prawnego. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy postanowieniem wydanym 16 maja 2014 roku w sprawie Wa XIV Ns Rej KRS (...) ustanowił S. G. kuratorem Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej i Leśnej w O. celem niezwłocznego podjęcia czynności zmierzających do powołania dla niej organów, a następnie postanowieniem wydanym 6 sierpnia 2018 roku rozszerzył zakres uprawnień kuratora o reprezentowanie tej spółki przed Sądem Rejonowym w Przysusze m.in. w sprawie I Ns 246/13. W ewidencji gruntów Wspólnota Gruntowa i L. w O. figuruje jako właściciel działek (...) o łącznej powierzchni 1,6128 ha. Działka (...) została podzielona na działki (...).

W dniu 23 stycznia 1972 roku Spółka (...) w O. podjęła uchwałę o wyrażeniu zgody na przekazanie w bezpłatne i wieczyste użytkowanie na własność Kółka Rolniczego w O. placu znajdującego się na terenie O., za targowiskiem zwierząt w O., o powierzchni 2 ha. Z chwilą przekazania Kółko Rolnicze w O. miało stać się właścicielem placu. Gminna Rada Narodowa w O. 31 stycznia 1974 roku podjęła uchwałę o przekazaniu nieodpłatnie na własność na rzecz Kółka Rolniczego mienie gminne o powierzchni 2 ha, stanowiące nieużytek, położone przy drodze O.-K. za targowiskiem zwierzęcym w O.. Spółdzielnia Kółek Rolniczych w O. powstała 30 grudnia 1975 roku i w jej skład weszło 12 kółek rolniczych, w tym Kółko Rolnicze w O.. Kółko Rolnicze w O. jako swój wkład wniosło grunty, które miało otrzymać od Wspólnoty wsi O., na których to gruntach Spółdzielnia miała wybudować swoją bazę. Spółdzielnia Kółek Rolniczych w latach 70-tych na przekazanych od Wspólnoty gruntach zlokalizowała swoją bazę ponosząc szereg nakładów w postaci wybudowania budynków z przeznaczeniem na cele użytkowe, magazynowe, warsztatowe i biurowe. Spółdzielnia Kółek Rolniczych rozpoczęła budowę budynków w 1976 roku. Zarząd Spółdzielni przed przystąpieniem do realizacji inwestycji zwracał się do Wspólnoty o wyrażenie zgody. Wspólnota dokonywała podziału działek. Spółdzielnia Kółek Rolniczych zwracała się do Wspólnoty o odpłatne odstąpienie działki (...). Zarząd Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej i Leśnej w pismach z 10 sierpnia 1996 roku i 12 maja 1997 roku poinformował Zarząd Spółdzielni o wyrażeniu zgody na wykupienie działki. W dniu 10 czerwca 1997 roku Spółdzielnia Kółek Rolniczych w O. sprzedała A. R. nakłady w postaci budynku magazynowego oraz magazynku istniejących na działce (...) będącej własnością Wspólnoty. W dniu 2 maja 1998 roku Zarząd Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej i Leśnej podjął uchwałę, w której wyraził zgodę na odpłatne przekazanie na rzecz A. R. działek (...). W 1998 roku grupa kupców zwróciła się do Wspólnoty Gruntowej i Leśnej w O. z prośbą o wydzierżawienie części targowiska i Zarząd Spółki wyraził na to zgodę. W dniu 15 września 1998 roku podpisano umowy dzierżawy na okres 5 lat. Spółdzielnia Kółek Rolniczych w O. pismem 7 kwietnia 1999 roku zgłosiła Zarządowi Wspólnoty, jako właścicielowi otrzymanych do użytkowania gruntów, swoje zastrzeżenia co do dokonanego podziału działek. W 2002 roku Zarząd Spółki dla zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej i Leśnej w O. wystąpił do Starostwa Powiatowego w P. o wydanie decyzji uzupełniającej w sprawie dopasowania działek ewidencyjnych do decyzji wydanych przez Wydział (...) i Leśnictwa (...) w O. z dnia 5 marca 1964 roku i 9 maja 1964 roku uznających dwie nieruchomości o powierzchni 100 ha i 160 ha za wspólnoty. Starosta (...) decyzją z 28 listopada 2002 roku ustalił za wspólnotę gruntową, leśną, nieużytek m.in. działki (...). Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. decyzją z 22 grudnia 2008 roku, utrzymaną w mocy przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, stwierdziło z urzędu nieważność decyzji. W dniu 15 września 2003 roku Spółdzielnia Kółek Rolniczych w O., Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Przysusze E. C., Gmina O. i M. T. zawarli porozumienie dotyczące podziału kwoty uzyskanej przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w O. na skutek dokonania sprzedaży nakładów na rzecz M. T.. Strony porozumienia ustaliły, że kwota nabycia nakładów w wysokości 220.000 złotych zostanie podzielona w ten sposób, że: 25.000 złotych na rzecz Komornika z tytułu poniesionych kosztów egzekucyjnych, 85.000 złotych na rzecz Gminy z tytułu rekompensaty za nieuregulowane podatki i 110.000 złotych na rzecz Spółdzielni. Spółdzielnia Kółek Rolniczych w O., która z otrzymanej kwoty miała przekazać 20.000,00 złotych na rzecz Wspólnoty Gruntowej w O. tytułem rekompensaty za przejęte w 1975 roku grunty. J. B. pismem z dnia 29 grudnia 2003 roku, powołując się na pełnomocnictwo udzielone mu przez Zarząd Spółki dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej i Leśnej w O., wezwał M. T. do zawarcia umowy dzierżawy nieruchomości składającej się z działki (...) położonej w O.. M. T. umową z 17 marca 2006 roku przekazał N. D. w posiadanie zależne stację paliw wraz z działką (...), a otrzymana kwota miała stanowić zadatek na poczet przyszłej ceny nabycia tej działki, której własność M. T. zobowiązał się przenieść niezwłocznie po prawomocnym zakończeniu postępowania o zasiedzenie. W latach 2005-2006 stacja paliw znajdująca się na działce nr (...) została rozbudowana oraz został utwardzony wjazd kostką brukową. Działka (...) została również ogrodzona płotem betonowym. W 2006 roku Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowo-Leśnej w O. dokonała kolejnego podziału działek. Podział ten został zatwierdzony decyzją Wójta Gminy O. z 7 lipca 2006 roku, której nieważność stwierdziło Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Działka (...) od północy graniczy z działką (...), w stosunku do której od północy równolegle biegnie droga krajowa nr (...). Na działach (...) i (...) znajduje się stacja paliw i niezbędna z nią infrastruktura. W kierunku południowym znajduje się działka (...), na której znajdują się budynki: stróżówki, administracyjno-biurowy, stare wiaty, rampa – podjazd dla samochodów, garaż ciągnikowy, magazyn oraz częściowo budynek warsztatów. Dalej w kierunku południowym znajdują się działki (...), które od ww. działek rozgranicza działka (...) stanowiąca drogę. Na działce (...) znajduje się pozostała część budynku warsztatów, który to budynek znajduje się również na działce (...). Na działce (...) znajdują się budynek stale nie związany z gruntem, postawiony przez M. T., na istniejącej już w chwili zakupu przez niego nakładów wylewce. M. T. po zakupie nakładów poprawił wylewkę, która była spękana. Poza postawionym na wylewce budynkiem M. T. ustawił w jej wschodnio-południowym narożniku maszynę.

Sąd Rejonowy przyjął, że grunty stanowiące aktualnie działki (...) oraz działki (...) stanowiące własność Wspólnoty Gruntowej i Leśnej w O. zostały przekazane nieodpłatnie do użytkowania Kółkowi Rolniczemu w O., którego członkowie przystępując do Spółdzielni Kółek Rolniczych wnieśli to jako swój wkład. O ewentualnej samoistności posiadania przedmiotowych gruntów można było mówić w stosunku do Kółka Rolniczego, gdyż z uchwały wynika, że Gminna Rada Narodowa w O. wyraziła zgodę na nieodpłatne przekazanie „na własność” na rzecz Kółka Rolniczego w O., co jednak nigdy nie doszło do skutku.

Sąd Rejonowy uznał, że wniosek podlegał oddaleniu w całości. Powołując się na przepisy i orzecznictwo w kwestii stwierdzenia nabycia nieruchomości przez zasiedzenie wskazał, że posiadanie M. T. jako samoistne można liczyć najwcześniej od dnia 29 grudnia 2003 roku, tj. od dnia otrzymania pisma przedstawicieli Wspólnoty wzywającego do zawarcia umowy dzierżawy. Do tego czasu M. T. wiedząc, że działki na których znajdują się kupione przez niego nakłady stanowią własność Wspólnoty, nie manifestował w żaden sposób swojego właścicielskiego posiadania. Dopiero brak jakiejkolwiek reakcji z jego strony w związku z otrzymaniem pisma można uznać za zamanifestowanie swojego charakteru posiadania, tj. posiadania samoistnego. Wspólnota wiedząc o zamiarach M. T. poza złożonym pismem nie przedsięwzięła żadnych kroków prawnych zmierzających do odzyskania swojej własności. Przyjmując nawet, że M. T. wszedł w miejsce Spółdzielni w stosunek prawny uprawniający do korzystania z przedmiotowych gruntów, to pismo z dnia 29 grudnia 2003 roku można potraktować jako wypowiedzenie dotychczasowej umowy na korzystanie z gruntu. M. T., a później jego następcy prawni, uzasadniając wniosek o zasiedzenie wnosili o doliczenie do okresu posiadania, samoistnego posiadania nieruchomości przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych. Sąd Rejonowy zaznaczył, że wnioskodawcy mogliby skorzystać z doliczenia posiadania samoistnego poprzednika, jeżeli poprzednik prawny był takim posiadaczem. W aktach sprawy w ocenie tego Sądu brak jest jakiegokolwiek dokumentu, czy innego dowodu wskazującego, że grunty te zostały przekazane na własność na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych przez Wspólnotę albo że Spółdzielnia Kółek Rolniczych objęła przedmiotowe działki w posiadanie samoistne. Przeczy temu sposób sprawowania zarządu nad przedmiotowymi działkami przez Spółdzielnię. W odniesieniu do porozumienia z 15 września 2003 roku to trudno zdaniem Sądu pierwszej instancji doszukiwać się w tym dokumencie dowodu na samoistne posiadanie nieruchomości przez Spółdzielnię, skoro stroną tego porozumienia nie była Wspólnota. Posłużenie się w tym porozumieniu sformułowaniem, że z otrzymanej przez Spółdzielnię kwoty jej pewna część zostanie przekazana Wspólnocie tytułem rekompensaty za przejęcie gruntu świadczyć może o chęci naprawienia szkód związanych z korzystaniem z tej nieruchomości. Ponadto porozumienie dotyczyło podziału środków uzyskanych z tytułu sprzedaży nakładów, co sugerować może że rekompensata ta mogła dotyczyć wyrównania szkód związanych z powstałymi budynkami na nieruchomości, a przez to pewnego ograniczenia w zakresie korzystania z tej nieruchomości przez jej właściciela, czyli Wspólnotę. Sad Rejonowy podkreślił, że w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Mając na uwadze powyższe Sąd pierwszej instancji przyjął, że rozpoczęcie biegu zasiedzenia dla M. T. najwcześniej można liczyć od 29 grudnia 2003 roku, a co za tym idzie termin zasiedzenia upływa dopiero 29 grudnia 2033 roku. Z tych też względów wniosek oddalił.

Apelację od powyższego postanowienia wnieśli wnioskodawcy zaskarżając go w całości i zarzucając:

1)  naruszenie przepisu art. 233§1 kpc poprzez brak wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz pominięcie przy tej ocenie istotnych faktów i dowodów, a w szczególności:

a)  załączonej do pisma procesowego wnioskodawcy z 21 marca 2019 roku decyzji Wójta Gminy O. z 20.10.2003 roku, znak Fn.III- (...), ustalającej M. T. wysokość podatku od nieruchomości od 18.09.2023 roku, w tym od gruntów objętych wnioskiem o zasiedzenie;

b)  zeznań świadka M. K. w części dotyczącej charakteru posiadania przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w O. gruntów objętych wnioskiem o zasiedzenie, opłacania od tych gruntów podatku od nieruchomości przez Spółdzielnię (...) w O. oraz w zakresie charakteru rekompensaty w kwocie 20.000 złotych przekazanej Wspólnocie stosownie do treści Porozumienia z 15.09.2003 roku;

c)  faktu obciążania Spółdzielni Kółek Rolniczych w O. podatkiem od nieruchomości w związku z posiadaniem gruntów objętych wnioskiem o zasiedzenie w niniejszej sprawie oraz posiadania przez Spółdzielnię zaległości z tego tytułu, co wynika m.in. z §2 porozumienia z 15.09.2003 roku;

2)  naruszenie przepisu art. 233§1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a przez to dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania, polegającą na błędnym i sprzecznym ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym przyjęciu przez Sąd I instancji, że:

a)  posiadanie M. T. jako samoistne można liczyć najwcześniej od 29 grudnia 2003 roku, tj. od dnia otrzymania pisma przedstawicieli Wspólnoty wzywającego do zawarcia umowy dzierżawy, bowiem to tego czasu M. T. nie manifestował w żaden sposób swojego właścicielskiego posiadania działek objętych wnioskiem w niniejszej sprawie;

b)  „grunty stanowiące aktualnie działki (...) oraz działki nr (...) stanowiące własność Wspólnoty Gruntowej i Leśnej w O. zostały przekazane nieodpłatnie do użytkowania Kółkowi Rolniczemu w O., którego członkowie przystępując do Spółdzielni Kółek Rolniczych wnieśli to jako swój wkład” co z kolei skutkowało:

c)  błędnym przyjęciem, że posiadanie nieruchomości przez poprzednika wnioskodawcy - Spółdzielnię Kółek Rolniczych w O. nie miało charakteru samoistnego;

d)  przyjęciem błędnego wniosku, że posłużenie się w treści porozumienia z 15 września 2023 roku „sformułowaniem, że z otrzymanej przez Spółdzielnie kwoty jej pewna część zostanie przekazana Wspólnocie tytułem rekompensaty za przejęcie gruntu świadczyć może o chęci naprawienia szkód związanych z korzystaniem z tej nieruchomości";

3)  naruszenie przepisu art. 327 ¹§1pkt 1) w zw. z art. 361 kpc poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia przyczyn, dla których Sąd Rejonowy odmówił wiarygodności i mocy dowodowej:

a)  dokumentowi załączonemu do pisma procesowego wnioskodawcy z 21 marca 2019 roku decyzji Wójta Gminy O. z 20.10.2003 roku, znak Fn.III- (...), a który to dokument potwierdza charakter posiadania przez M. T. działek objętych wnioskiem o zasiedzenie od momentu zakupu przez niego nakładów znajdujących się na tych działkach, tj. od dnia 18.09.2003 roku;

b)  zeznaniom świadka M. K. w zakresie charakteru posiadania przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w O. gruntów objętych wnioskiem o zasiedzenie, opłacania od tych gruntów podatku od nieruchomości przez Spółdzielnię (...) w O. oraz w zakresie charakteru rekompensaty przekazanej Wspólnocie stosownie do porozumienia z 15.09.2003 roku;

4)  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 172§1 kc w zw. z art. 336 kc poprzez błędne uznanie, iż wystąpienie przez posiadacza nieruchomości do jej właściciela o formalną zgodę dotyczącą inwestycji polegającej na budowie budynku lub budowli, konieczną do załatwienia spraw urzędowych związanych z taką inwestycją, pozbawia posiadania tej nieruchomości przymiotu samoistności, w sytuacji gdy jest to okoliczność decydująca wyłącznie o dobrej lub złej wierze posiadacza;

5)  naruszenie prawa materialnego, tj. § 4 porozumienia z 15.09.2003 roku w zw. z art. 65§1 i §2 kc, polegające na mylnym uznaniu przez Sąd I instancji, że posłużenie się w treści porozumienia z 15.09.2003 roku „sformułowaniem, że z otrzymanej przez Spółdzielnie kwoty jej pewna część zostanie przekazana Wspólnocie tytułem rekompensaty za przejęcie gruntu świadczyć może o chęci naprawienia szkód związanych z korzystaniem z tej nieruchomości";

6)  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 172§1 w zw. z art. 176§1 kc poprzez niezastosowanie tych przepisów.

Wskazując na powyższe zarzuty wnieśli o zmianę w całości zaskarżonego postanowienia poprzez uwzględnienie w całości wniosku o stwierdzenie zasiedzenia z jednoczesnym orzeczeniem, że wnioskodawcy oraz uczestnicy ponoszą koszty związane ze swoim uczestnictwem w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Nie doszło do naruszenia treści art. 327 ¹§1 kpc. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia zawiera wszystkie elementy. Wskazano podstawę faktyczną rozstrzygnięcia. obejmującą ustalenie faktów, które Sąd Rejonowy uznał za udowodnione. Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika również, na których dowodach oparł się Sąd wydając rozstrzygnięcie, a którym dowodom odmówił wiarygodności. Dotyczy to również zeznań M. K. oraz dokumentu w postaci decyzji Wójta Gminy O. z 20 października 2019 roku. Ocena tych dowodów może być przedmiotem zarzutu dotyczącego naruszenia treści art. 233§1 kpc i taki zarzut został postawiony.

Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe i dokonał ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne. Dla skutecznego postawienia zarzutu naruszenia treści art. 233§1 kpc nie wystarczy przedstawienie własnych twierdzeń, ale konieczne jest wykazanie jakie sprzeczne i nielogiczne wnioski wywiódł sąd z materiału dowodowego i dlaczego. Skarżący wykazaniu tego nie sprostali.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że nie potwierdziły się okoliczności faktyczne na których oparto wniosek o zasiedzenie. We wniosku wskazano bowiem, że Wspólnota Gruntowa O. w dniu 12 czerwca 1975 roku przekazała przedmiotowe grunty na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych (k. 2). Na tę okoliczność przedłożono nawet oświadczenia osób podpisanych jako członkowie zarządu Wspólnoty datowane na 28 sierpnia 2003 roku (k. 8). Jak się później okazało Spółdzielnia Kółek Rolniczych w O. powstała 30 grudnia 1975 roku, co wynika co wynika z dokumentu w postaci „Planu rozwoju i działania (...) O. w latach 1976-80”. Zatem nie mogło dojść do przekazania gruntów na rzecz Spółdzielni w dniu 12 czerwca 1975 roku, bowiem wówczas Spółdzielnia jeszcze nie istniała. Zawarte we wniosku twierdzenia są również sprzeczne z innymi dokumentami, których skarżący nie kwestionują. W aktach sprawy znajduje się dokument, z którego wynika, że Spółka (...) w O. (tak potocznie nazywano Wspólnotę) 23 stycznia 1972 roku podjęła uchwałę w sprawie przekazania placu pod budowę bazy Kółka Rolniczego w O. (k. 1462). Nie było sporne, że uchwała ta dotyczyła przedmiotowych gruntów. Następnie w dniu 31 stycznia 1974 roku uchwalę w tej sprawie podjęła Gminna Rada Narodowa (k. 1514). Dopiero zatem po powstaniu Spółdzielni Kółek Rolniczych, co nastąpiło 30 grudnia 1975 roku, przedmiotowe grunty zostały objęte we władanie przez Spółdzielnię, ale doszło do tego nie na skutek przekazania przez Wspólnotę, ale na skutek tego, że Kółko Rolnicze w O. weszło w skład Spółdzielni. Ma to istotne znacznie. Nawet gdyby przyjąć za skarżącymi, że poprzednicy M. T. znajdowali się w samoistnym posiadaniu przedmiotowych gruntów, to jako datę objęcia w posiadanie należałoby przyjąć 23 stycznia 1972 roku, gdy wówczas doszło do przekazania gruntów przez Wspólnotę na rzecz Kółka Rolniczego w O.. W takiej zaś sytuacji termin zasiedzenia upłynąłby najpóźniej 23 stycznia 2002 roku i na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych, gdyż umowa dotycząca nabycia przez M. T. nakładów pochodzi dopiero z 18 września 2003 roku (k. 15). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego przepis art. 176§1 kc nie daje podstawy do doliczenia do czasu posiadania prowadzącego do zasiedzenia posiadania wykonywanego przez właściciela nieruchomości (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z 16 września 2021 roku, (...) 66/21, Lex numer 3412797).

Ponadto zgodnie z art. 176 kc obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania poprzednika wówczas, gdy podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania. Nie wystarczy zatem samo objecie w posiadanie, ale musi dojść do następstwa w posiadaniu w wyniku jego przeniesienia przez poprzednika na następcę w jeden ze sposobów określonych w art. 348-351 kc (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z 28 października 2020 roku, (...) 55/19, Lex numer 3070746). Tymczasem w niniejszej sprawie nie ma żadnego dowodu, z którego wynikałoby, doszło do przeniesienia posiadania przedmiotowych gruntów przez Spółdzielnię na rzecz M. T.. Już z samego ogłoszenia o sprzedaży wynikało, że dotyczy ono wyłącznie naniesień. Wyraźnie zaznaczono, że sprzedaż nie dotyczy gruntów (k. 1644). Także umowa z 18 września 2003 roku pomiędzy Spółdzielnią Kółek Rolniczych a M. T. dotyczyła wyłącznie sprzedaży nakładów i tylko to było przedmiotem przeniesienia własności. Nie ma tam mowy o przeniesieniu własności lub posiadania gruntu. Nie ma tam także mowy o wydaniu gruntu M. T., a jedynie o wydaniu przedmiotu umowy czyli nakładów. Co więcej w umowie jest mowa o tym, że przeniesienie własności nieruchomości ma nastąpić w późniejszym terminie, po uregulowaniu stanu prawnego (k. 15-16). Nie przedstawiono też żadnego odrębnego dokumentów, z którego wynikałoby, że doszło do wydania gruntu na rzecz nabywcy nakładów. Skoro zatem umowa pomiędzy Spółdzielnią a M. T. dotyczyła wyłącznie nakładów i nie doszło do przeniesienia posiadania gruntu, to art. 176§1 kc nie znajdzie w tej sprawie zastosowania.

Niezależnie od powyższego, Sąd Okręgowy podziela także ustalenia i ocenę prawną dotyczącą charakteru posiadania gruntów przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych. Rzeczywiście sformułowania zawarte w uchwale podjętej 23 stycznia 1972 roku nie są jednoznaczne, ale mowa jest tam o przekazaniu placu w bezpłatne i wieczyste użytkowanie na własność, z chwilą przekazaniu placu (...) miało stać jego właścicielem (k. 1462). Również w uchwale Gminnej Rady Narodowej mowa jest o przekazaniu nieruchomości na własność (k. 1514). Trzeba jednak pamiętać, że w/w dokumenty dotyczyły przekazania gruntów na rzecz Kółka Rolniczego w O., a nie na rzecz Spółdzielni Kółek Rolniczych. Z materiału dowodowego wynika tymczasem, że ta ostatnia respektowała prawa właścicielskie Wspólnoty. Z zeznań świadków: J. B. (k. 1659), J. G. (k. 1691v) i A. S. (k. 1693v) wynika, że Spółdzielnia zwracała się do Wspólnoty o zgodę na każdą inwestycje. Zarzut wadliwej oceny zeznań tych świadków nie został w apelacji postawiony i nie było podstaw, aby odmówić im wiarygodności. Nie sposób natomiast zgodzić się ze skarżącymi, że każdorazowe występowanie do właściciela o zgodę na czynienie inwestycji na gruncie nie przekreśla posiadania samoistnego. Takie działanie świadczy o respektowaniu praw właścicielskich i jest charakterystyczne dla posiadania zależnego. Faktem jest, że Spółdzielnia na przedmiotowym gruncie prowadziła działalność, ale była ona podmiotem, który realizował potrzeby mieszkańców, a nie własne i wyłącznie w tym zakresie Spółdzielnia korzystała z gruntu za wiedzą i zgodą Wspólnoty. O braku samoistnego posiadania świadczy również porozumienie z 15 września 2003 roku zawarte pomiędzy zarządem Spółdzielni, komornikiem, Gminą O. i M. T.. W §4 postanowiono, że z kwoty uzyskanej od M. T. tytułem ceny za nabycie nakładów, (...) przekaże kwotę 20.000 złotych na rzecz Wspólnoty Gruntowej tytułem rekompensaty za przejęcie gruntów (k. 13). Uprawnione jest twierdzenie, że miała to być zapłata za korzystanie z gruntu przez Spółdzielnię, co jest charakterystyczne dla stosunków zależnych. Jest bowiem jasne, że podmiot, który czuje się właścicielem gruntów, nie poczuwa się do żadnej zapłaty na rzecz formalnoprawnego właściciela, chyba, że respektuje jego prawa. Także sama kwestia opłacania podatków nie przesądza o posiadaniu samoistnym. Dlatego zeznania M. K., na które powołują się skarżący, nie mogą skutkować odmienną oceną. Ponadto jak wynika z materiału dowodowego Wspólnota podejmowała wobec gruntu, na którym Spółdzielnia prowadziła działalność, działania właścicielskie m.in. dokonany został podział geodezyjny gruntów, a cześć nieruchomość została przez Wspólnotę sprzedana (k. 1137).

Zarzuty skarżących odnoszą się również do kwestii daty objęcia nieruchomości w posiadanie samoistne przez M. T.. Zarzuty te są w zasadzie bezprzedmiotowe, gdyż jak już wskazano nie ma podstaw do zastosowania art. 176§1 kc i doliczenia okresu posiadania poprzedników. Nawet zatem gdyby przyjąć, że M. T. objął nieruchomość w posiadanie samoistne z dniem zawarcia umowy dotyczącej nabycia nakładów tj. z dniem 18 września 2003 roku od tego dnia nie upłynął 30 letni termin zasiedzenia. M. T. nie sposób przypisać dobrej wiary, gdyż nie zaszły żadne okoliczności usprawiedliwiające jego przekonanie o właścicielskich uprawnieniach co do gruntu.

Jak już wspomniano przedmiotowa umowa z 18 września 2003 roku dotyczyła tylko i wyłącznie nabycia nakładów. Nie wynika z niej, aby doszło do wydania gruntu i aby z tym dniem grunty zostały objęte przez M. T. we władanie, a przede wszystkim aby ten fakt został przez niego zamanifestowany wobec właściciela czyli Wspólnoty Gruntowej. Zwraca uwagę, że przedstawiciele Wspólnoty nie uczestniczyli w zawarciu porozumienia z 15 września 2003 roku (k. 13). Takim zdarzeniem nie może być także samo wydanie decyzji Wójta Gminy O. z 20 października 2003 roku dotyczącej ustalenia podatku (k. 1725). Dlatego słusznie Sąd Rejonowy przyjął, że takim zdarzeniem, świadczącym o objęciu nieruchomości przez M. T. w posiadanie samoistne mogła być dopiero odmowa zawarcia umowy dzierżawy, a pismo w tym zakresie pochodzi z 29 grudnia 2003 roku (k. 824).

Zatem należało uznać, że nie zostały spełnione warunki uprawniające do zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości i orzeczenie Sądu Rejonowego jest prawidłowe.

Wobec powyższego, na mocy art. 385 w związku z art. 13§2 kpc, orzeczono jak w sentencji.

Marek Gralec