Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2024 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie

Przewodniczący Sędzia Beata Krawczyk

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2024 roku w Radomiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. H.

przy udziale Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o ustalenie podstawy wymiaru składek

na skutek odwołania M. H.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R.

z dnia 27 marca 2024 roku Nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i określa M. H. podstawę wymiaru składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej za miesiące od 1 stycznia 2024 roku, zgodnie z przepisem art.18c ustawy z dnia z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2024.497 t.j.).

Sędzia Beata Krawczyk

Sygn. akt VI U 394/24

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 25 kwietnia 2024 roku M. H. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 27 marca 2024 roku, nr (...) określającej dla niego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne od 1/2024 r. w kwocie 4.694,40 zł miesięcznie, w wyniku zastosowania prawidłowego kodu tytułu ubezpieczenia. Decyzji zarzucił naruszenie art. 18c ust. 1-4 i art. 18c ust. 11 pkt 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wskazał, że ma prawo do ustalenia od stycznia do grudnia 2024 roku podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w oparciu o art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tzw. Mały ZUS Plus. Od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2021 roku korzystał z ulgi Mały ZUS Plus, zaś od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku płacił pełne składki na ubezpieczenia społeczne. Podniósł, że w jego ocenie z preferencyjnej formy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne może korzystać w cyklicznych pięcioletnich okresach. Wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji (odwołanie – k. 4-5).

Do odwołania wnioskodawca dołączył zawiadomienie Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców z dnia 9 kwietnia 2024 roku o wstąpieniu do postępowania. W ocenie Rzecznika zaskarżona decyzja wydana została przez zakład z naruszeniem obowiązujących przepisów art. 18c ust. 1-4 i art. 18c ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Sformułowanie „w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych „ należy interpretować jako miesiące graniczne korzystania z Małego ZUS Plus. W styczniu 2024 roku rozpoczął się kolejny okres 60 miesięcy, w trakcie których przedsiębiorcy mogli korzystać z małego ZUS Plus przez 36 miesięcy. W ocenie Rzecznika nieprawidłowa i pozbawiona podstaw prawnych jest teza organu, iż w styczniu 2024 roku organ winien weryfikować minione 60 miesięcy kalendarzowych, czyli okres sprzed stycznia 2024 roku. Ponieważ przedsiębiorca w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych, tj. w okresie od lutego 2019 roku do stycznia 2024 roku włącznie nie korzystał przez 36 miesięcy z Małego ZUS Plus, zdaniem Rzecznika ma prawo od stycznia do grudnia 2024 roku do preferencyjnego składkowania (zawiadomienie o wstąpieniu do postępowania – k. 10-27).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że odwołujący zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego:

- od 1 stycznia 2019 roku do 31 stycznia 2020 roku z kodem tytułu ubezpieczenia 0590 tj. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona od przychodu (tzw. „mały ZUS”),

- od 1 lutego 2020 roku do 31 grudnia 2021 roku z kodem tytułu ubezpieczenia 0590 tj. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona od dochodu (tzw. „mały ZUS plus”),

- od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku z kodem tytułu ubezpieczenia 0510 tj. obowiązującego dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zdeklarowana kwota, nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego wynagrodzenia. W dniu 2 lutego 2024 roku wpłynął do organu dokument zgłoszeniowy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z ponownym wykorzystaniem kodu tytułu ubezpieczenia 0590 od 1 stycznia 2024 roku. Dokument został nadany na poczcie 31 stycznia 2024 r. tj. został złożony w terminie. W ocenie organu rentowego w oparciu o treść art. 18c ust. 11 pkt 6 i art. 18c ust. 1-4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należało przyjąć, że organ podczas badania dopuszczalności skorzystania przez przedsiębiorcę z „małego ZUS plus” winien ustalić, czy w ciągu ostatnich 60 miesięcy poprzedzających miesiąc w którym przedsiębiorca wystąpił o preferencję składkową prowadził on działalność gospodarczą, a jeśli tak – czy w ramach tej działalność korzystał z preferencji składkowej. Jeśli zaś z preferencji składkowej korzystał – czy miało to miejsce przez okres 36 miesięcy kalendarzowych. W przypadku odpowiedzi pozytywnej na każde z powyższych pytań, organ obowiązany jest odmówić przedsiębiorcy możliwości skorzystania z preferencji składkowej – aż do czasu ustania negatywnej przesłanki zastosowania preferencji składkowej. Skoro zatem okres preferencji składkowej u odwołującego rozpoczął się z dniem 1 stycznia 2019 roku i trwał nieprzerwanie do 31 grudnia 2021 roku, a okres 60 miesięcy kalendarzowych trwał od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2023 roku, to weryfikacji uprawnienia do „małego ZUS plus” na 2024 rok organ dokonuje w styczniu 2024 roku a w przypadku zaistnienia negatywnej przesłanki z art. 18c ust. 11 ustawy systemowej organ ma obowiązek odmówić przedsiębiorcy objęcia preferencją składkową. Mając natomiast na uwadze, iż stosownie do treści art. 18c ust. 3 zd. 1 ustawy systemowej, w przypadku istnienia pozytywnych przesłanek skorzystania z preferencji podatkowej z kodem 0590 00 oraz braku włączeń w tym przedmiocie (braku przesłanek negatywnych), podstawa wymiaru składek ustalana jest na dany rok kalendarzowy. Tym samym, w przypadku niespełnienia przesłanek objęcia preferencją składkową na początku roku kalendarzowego, tak jak w kazusie sprawy niniejszej, brak jest podstaw do objęcia przedsiębiorcy preferencją składkową od kolejnego miesiąca, ze względu na brzemiennie wskazanego przepisu (odpowiedź na odwołanie – k. 28-29).

Pismem z dnia 12 lipca 2024 roku Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców wskazał, że wstąpienie do postępowania (zawiadomienie do ZUS O/R. w dniu 9 kwietnia 2024 roku) obejmuje także postępowanie przed Sądem Okręgowym w Radomiu na skutek odwołania M. H. od decyzji z dnia 27 marca 2024 roku nr (...) (pismo Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców – k. 50-54).

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

M. H. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) od 2 kwietnia 2015 roku. Przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej jest obróbka mechaniczna elementów metalowych (wpis w CEIDG https://aplikacja.(...)

Z tytułu prowadzenia powyższej działalności gospodarczej M. H. zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego:

- od 1 stycznia 2019 roku do 31 stycznia 2020 roku z kodem tytułu ubezpieczenia 0590 tj. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona od przychodu (tzw. „mały ZUS”),

- od 1 lutego 2020 roku do 31 grudnia 2021 roku z kodem tytułu ubezpieczenia 0590 tj. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona od dochodu (tzw. „mały ZUS plus”),

- od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku z kodem tytułu ubezpieczenia 0510 tj. obowiązującego dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zdeklarowana kwota, nie niższa niż 60% kwoty przeciętnego wynagrodzenia (okoliczność bezsporna, dane z dokumentów zapisanych na koncie ubezpieczonego w ZUS).

W dniu 2 lutego 2024 roku wpłynął do organu rentowego dokument zgłoszeniowy M. H. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z ponownym wykorzystaniem kodu tytułu ubezpieczenia 0590 od 1 stycznia 2024 roku. Dokument został nadany na poczcie 31 stycznia 2024 r. tj. został złożony w terminie (okoliczność bezsporna).

Pismem z dnia 27 lutego 2024 roku organ rentowy zawiadomił wnioskodawcę o błędach w dokumentach przekazanych do ZUS oraz o zastosowaniu korekty danych. W treści w/w pisma wskazano, iż po systemowej weryfikacji danych złożonych za miesiąc styczeń 2024 roku stwierdzono rozbieżności pomiędzy kwotami wskazanymi w deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA), a sumą kwot wskazanych w poprawnych i skorygowanych przez ZUS imiennych raportach miesięcznych. W związku z powyższym organ rentowy skorygował błędy w deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportach miesięcznych, które uznał za możliwe do poprawienia we własnym zakresie i/lub wykazał dane z imiennych raportów miesięcznych uznanych za błędne (tj. niemożliwe do poprawienia przez ZUS) (uzasadnienie zawiadomienia Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców – k. 12).

Pismem z dnia 2 marca 2024 roku M. H. zwrócił się z wnioskiem do ZUS o wydanie decyzji w zakresie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne od stycznia 2024 roku (pismo ogólne do ZUS w aktach ZUS bez numeracji kart).

Pismem z dnia 11 marca 2024 roku organ rentowy zawiadomił M. H. o wszczęciu postępowania w sprawie określenia podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za miesiące od 1/2024 r. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w związku z zastosowaniem prawidłowego kodu tytułu ubezpieczenia 0510 00 (zawiadomienie o wszczęciu postępowania w aktach ZUS bez numeracji kart).

Decyzją z dnia 27 marca 2024 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. określił dla M. H. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podstawę wymiaru składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe za miesiące od 1/2024 r. w kwocie 4.694,40 zł miesięcznie w wyniku zastosowania prawidłowego kodu tytułu ubezpieczenia 0510 00. Powołując się na treść art. 18c ust. 11 pkt 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych organ rentowy wskazał, że zapis „ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych” dotyczy okresu przed pierwszym miesiącem w danym roku kalendarzowym, w którym osoba mogłaby skorzystać z ulgi. Jeśli spełnia pozostałe warunki ustawowe do skorzystania z ulgi w styczniu danego roku, okres 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej należy ustalać począwszy od grudnia roku poprzedniego. W przypadku stycznia 2024 roku i prowadzenia bez przerw działalności gospodarczej, okres ostatnich miesięcy kalendarzowych to 1 stycznia 2019 roku – 31 grudnia 2023 roku. Jeśli w tym okresie osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą korzystała z ulgi „mały ZUS plus” przez 36 miesięcy, to nie mają do niej zastosowania w danym roku kalendarzowym (2024 r.) przepisy dotyczące ustalania podstawy wymiaru w sposób właściwy dla tej ulgi. Wskazano, że w przypadku M. H. okres 36 miesięcy kalendarzowych, w których miał prawo korzystać z powyższego uprawnienia trwał od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2021 roku. Natomiast okres 60 miesięcy kalendarzowych trwał od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2023 roku. Weryfikacji uprawnienia do „małego ZUS plus” na 2024 rok organ dokonuje w styczniu 2024 roku. W związku z tym od 1 stycznia 2024 roku wnioskodawca nie mógł skorzystać z uprawnienia „małego ZUS plus”, ponieważ wykorzystał cały okres do skorzystania z tego uprawnienia. Wobec tego od 1 stycznia 2024 roku obowiązująca go podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego i kodu tytułu ubezpieczenia 0510 00 (decyzja w aktach ZUS bez numeracji kart).

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie jest zasadne i jako takie, zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2024.497 t.j. – dalej ustawa systemowa), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Według art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Z kolei na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

W myśl art. 18 ust. 8 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Zgodnie zaś z treścią art. 18c ust. 1 ustawy systemowej (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2019 roku do dnia 31 stycznia 2020 roku) najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniona jest od tego przychodu. Jednocześnie najniższa podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku (ust. 2).

Powyższa regulacja została wprowadzona ustawą z dnia 30 lipca 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę (Dz. U. poz. 1577). Tym samym od stycznia 2019 roku wprowadzona została możliwość skorzystania z preferencji składkowej tzw. Mały ZUS. Co istotne, został on zmodyfikowany ustawą z dnia 19 grudnia 2019 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. poz. 2550). Zmodyfikowany Mały ZUS wszedł w życie 1 lutego 2020 roku i powszechnie nazywany jest Małym ZUS plus.

Stosownie do treści art. 18c ust. 1 ustawy systemowej (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lutego 2020 roku) podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonego, o którym mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120.000 złotych, uzależniona jest od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanego dalej „dochodem z pozarolniczej działalności gospodarczej”, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.

Jak wynika z ust. 2 w/w przepisu podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.

Podstawę wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, ubezpieczony ustala na dany rok kalendarzowy, mnożąc przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym, obliczony zgodnie z ust. 4, przez współczynnik 0,5. Otrzymany wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa (ust. 3).

W myśl ust. 4 w/w przepisu przeciętny miesięczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym jest obliczany według następującego wzoru: roczny dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym × 30 liczba dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym i jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Zgodnie natomiast z art. 18c ust. 9 ustawy systemowej ubezpieczony, o którym mowa w ust. 1, przekazuje informację o zastosowanych formach opodatkowania obowiązujących tego ubezpieczonego w poprzednim roku kalendarzowym, o rocznym przychodzie z pozarolniczej działalności gospodarczej i rocznym dochodzie z tej działalności uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym, w tym o przychodzie i dochodzie uzyskanych w okresie obowiązywania danej formy opodatkowania, oraz o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustalonej na dany rok kalendarzowy w:

1. imiennym raporcie miesięcznym albo

2. w deklaracji rozliczeniowej - w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 2

- składanych za styczeń danego roku kalendarzowego lub za pierwszy miesiąc rozpoczęcia lub wznowienia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym.

W myśl art. 36 ust. 14a ustawy systemowej o zmianie w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 10, dotyczącej tytułu ubezpieczenia związanego ze sposobem obliczania podstawy wymiaru składek, o którym mowa w art. 18c ust. 1 ubezpieczony zawiadamia Zakład przez złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych zawierającego prawidłowe dane w terminie:

1) do końca stycznia danego roku kalendarzowego, jeżeli zmiana w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniu następuje w styczniu tego roku, przy czym jeżeli termin ten jest krótszy niż 7 dni, ubezpieczony dokonuje zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych w terminie 7 dni od zaistnienia zmiany;

2) 7 dni od zaistnienia zmiany - w pozostałych przypadkach.

Podnieść należy, że zgodnie z art. 18c ust. 11 ustawy systemowej przepisy niniejszego artykułu nie mają zastosowania do osób, które lub do których:

1) w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i które korzystały ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570, 1598 i 1852);

2) spełniają warunki określone w art. 18a;

3) w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez mniej niż 60 dni kalendarzowych;

4) w poprzednim roku kalendarzowym także prowadziły pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2-5;

5) wykonują pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej;

6) ustalały podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z niniejszym artykułem przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Do powyższych limitów wlicza się, jako pełny miesiąc, każdy miesiąc kalendarzowy, w którym osoba odpowiednio ustalała podstawę składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zgodnie z niniejszym artykułem lub prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą przez co najmniej jeden dzień kalendarzowy.

Przenosząc powyższe rozważania prawne na grunt niniejszej sprawy podnieść należy, zaistniały spór sprowadza się do ustalenia, czy M. H., który korzystał z Małego ZUS plus (wcześniej Małego ZUS) w latach 2019-2021, może ponownie skorzystać z Małego ZUS plus w 2024 roku. Tym samym w konsekwencji spór dotyczył wykładni art. 18c ust. 11 pkt 6 ustawy systemowej.

W ocenie Sądu M. H. słusznie podniósł, że Mały ZUS plus nie miał w zamyśle prawodawcy być jednorazową preferencją składkową. Intencją prawodawcy było, ażeby przedsiębiorcy mogli korzystać z niego w cyklicznych, pięcioletnich okresach. Maksymalny okres korzystania z Małego ZUS plus wynosi 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy kalendarzowych.

Do takiego wniosku prowadzi również analiza uzasadnienia projektu ustawy wprowadzającej zmiany art. 18c ustawy systemowej https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12383815/13050484/13050485/dokument662640.pdf; strona 33). Wskazano w nim, iż zmiana ma na celu doprecyzowanie przepisów odnoszących się do tzw. Małego ZUS Plus i umożliwienie realizacji pierwotnych intencji projektodawców tego rozwiązania. Zgodnie bowiem z założeniami Małego ZUS Plus, po korzystaniu z obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne przez 36 miesięcy, następuje okres swoistej „karencji” o długości 24 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej, w trakcie której przedsiębiorca jest oskładkowany zgodnie z zasadami ogólnymi, określonymi w art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zmieniany art. 18c ust. 11 pkt 6, stanowiący przesłankę negatywną do korzystania z Małego ZUS Plus, posługuje się pojęciem „ostatnich 60 miesięcy”. Tym samym, w przypadku gdy ustalenie prawa danego przedsiębiorcy do przedmiotowego rozwiązania następuje np. w styczniu 2025 r., przy przyjęciu okresu od stycznia 2020 r. do grudnia 2024 r. (zakładając oczywiście, że wykorzystał on w ich trakcie pełnych 36 miesięcy ulgi) jako okresu referencyjnego, może powstać wątpliwość, czy przesłanka ta nie została spełniona. Przy takiej interpretacji, okres oczekiwania na ponowne skorzystanie z Małego ZUS Plus wydłużałby się de facto o rok. Skrócenie wspomnianego okresu referencyjnego o miesiąc (tj. do 59 miesięcy kalendarzowych), przy zachowaniu dotychczasowej konstrukcji językowej przepisu, eliminuje ten problem, umożliwiając zainteresowanym, o ile spełniają oni pozostałe warunki ustawowe, powrót do rozwiązania po 24 miesiącach oczekiwania.

Do takiej interpretacji prowadzić musi również zastosowanie przewidzianej w art. 11 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców (Dz.U.2024.236) zasady przyjaznej interpretacji przepisów.

Skoro M. H. korzystał z preferencji w latach 2019-2021, czyli w sumie 36 miesięcy, a następnie w latach 2022, 2023 opłacał składki w standardowych wysokościach, to w ciągu 60 miesięcy zakończył się w/w pięcioletni cykl. W związku z powyższym od stycznia 2024 roku rozpoczął się okres kolejnych 60 miesięcy w trakcie których - wobec spełnienia pozostałych kryteriów – w/w przedsiębiorca ma prawo opłacać składki w wysokości wynikającej z art. 18c ust. 1-4 ustawy systemowej.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję ZUS, stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., o czym orzekł jak w sentencji wyroku.

Sędzia Beata Krawczyk

ZARZĄDZENIE

doręczyć odpis wyroku z uzasadnieniem pełnomocnikowi ZUS i Rzecznikowi Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Sędzia Beata Krawczyk