Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2021 roku

Sąd Okręgowy w Radomiu VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie

Przewodniczący Sędzia Paweł Oziębło

Protokolant st. sekr. sąd. Marta Gackiewicz

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2021 roku w Radomiu

sprawy M. S.

przeciwko Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

o wysokość emerytury policyjnej

na skutek odwołania M. S.

od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia 8 sierpnia 2017 roku Nr (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala wysokość emerytury policyjnej
dla M. S. poczynając od 1 października 2017 roku z pominięciem art. 15c ust. 1 do 3 Ustawy z dnia 16 grudnia 2016 roku o zmianie ustawy
o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2016 r.)

II.  Zasądza od Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i Administracji na rzecz M. S. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia Paweł Oziębło

Sygn. akt VI U 1020/19

UZASADNIENIE

M. S. w piśmie z 19 września 2017 roku odwołał się do Sądu Okręgowego w Warszawie od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 08 sierpnia 2017 roku, zarzucając: przywołanie błędnej podstawy prawnej wydanej decyzji o ponownym ustaleniu wysokości emerytury, tj. art. 15c w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1, z jednoczesnym rażącym naruszeniem art. 33 ust. 1, który określa wyłączne przesłanki takiej decyzji, a w konsekwencji bezprawne ponowne jej ustalenie w drastycznie obniżonej wysokości; naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 2 Konstytucji RP, polegające na arbitralnym obniżeniu przysługującego mu świadczenia emerytalnego, co narusza zasadę ochrony praw nabytych i zasadę sprawiedliwości społecznej, a także zasadę zaufania obywatela do państwa i tworzonego przez nie prawa oraz niedziałania prawa wstecz, wynikające z zasady demokratycznego państwa prawnego; art. 67 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP polegające na arbitralnym obniżeniu przysługującego mu świadczenia emerytalnego, co stanowi nieproporcjonalne i nieuzasadnione naruszenie przysługującego mu prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego; art. 30 w zw. z art. 47 Konstytucji RP w zw. z art. 8 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, polegające na naruszeniu jego godności, prawa do ochrony czci, dobrego imienia, prawa do prywatności i prawa do poszanowania życia rodzinnego poprzez przyjęcie, że jego służba w okresie przed 31 lipca 1990 roku stanowiła „służbę na rzecz totalitarnego państwa”, a tym samym arbitralne przypisanie mu – w akcie prawnym rangi ustawy – winy za działania związane z naruszeniem praw człowieka, których dopuszczali się niektórzy przedstawiciele władzy publicznej PRL oraz niektórzy funkcjonariusze organów bezpieczeństwa PRL, a do których w żaden sposób się nie przyczynił; art. 32 ust. 1 w zw. z art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji RP w związku z art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w zw. z art. 14 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, polegające na nieuzasadnionym, dyskryminującym zróżnicowaniu jego uprawnień o charakterze majątkowym wynikających ze służby po roku 1990 i obniżeniu świadczeń emerytalnych należnych mu z tytułu tej służby w stosunku do osób, które nie pełniły służby w PRL, w sposób naruszający zasadę równości wobec prawa; art. 45 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 42 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 6 ust. 2 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności polegające na zastosowaniu represji bez wykazania winy indywidualnej, zastąpienie w tym zakresie władzy sądowniczej władzą ustawodawczą i odwróceniu w ten sposób zasady domniemania niewinności przez uznanie wszystkich funkcjonariuszy będących w służbie przed 31 lipca 1990 roku za winnych działań zasługujących na penalizację; a w konsekwencji powyższych naruszeń: art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 67 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP w zw. z art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w zw. z art. 14 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności polegające na arbitralnym naruszeniu jego osobistych praw majątkowych i prawa do poszanowania mienia, które podlegają równej dla wszystkich ochronie, na skutek nieproporcjonalnego naruszenia jego prawa do zabezpieczenia społecznego, co stanowi przejaw nieuzasadnionej represji ekonomicznej. Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przywrócenie świadczenia w dotychczasowej wysokości oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych (odwołanie wraz z załącznikami – k. 6-33).

Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i Administracji w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Nie negował faktów w nim przytoczonych, lecz jedynie wywodził, że był związany zarówno przepisami ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, jak też informacją z Instytutu Pamięci Narodowej o okresie służby odwołującego na rzecz totalitarnego państwa (odpowiedź na odwołanie – k. 34-37).

Postanowieniem z 1 marca 2019 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie na wniosek Sądu Okręgowego w Warszawie wyznaczył do rozpoznania sprawy niniejszej Sąd Okręgowy
w Radomiu (postanowienie – k. 67-72).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 2 marca 2010 roku M. S. nabył prawo do emerytury policyjnej od (...) roku (decyzja – k. 1 akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 8 sierpnia 2017 roku Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji od dnia 01 października 2017 roku ponownie ustalił wysokość świadczenia na podstawie art. 15 c w zw. z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U z 2016 r., poz. 708 z późn. zm.) oraz na podstawie otrzymanej z IPN informacji nr 266742/2017 z dnia 11 maja 2017 roku i ograniczył je do kwoty przeciętnej emerytury ogłoszonej przez Prezesa ZUS tj. 2.069,02 zł (decyzja – k. 6 akt emerytalnych).

M. S. urodził się (...). Posiada wykształcenie wyższe. Z dniem 15 sierpnia 1989 roku został przyjęty do służby w Departamencie I Ministerstwa Służb Wewnętrznych i mianowany funkcjonariuszem w okresie służby przygotowawczej na stanowisku młodszego inspektora,

- w dniu 19 sierpnia 1989 roku powołany w stan słuchaczy studiów podyplomowych oficerskich (...) w K.,

- z dniem 16 czerwca 1990 roku odwołany ze stanowiska słuchaczy (...),

- od 17 czerwca 1990 roku – młodszy inspektor Departamentu I Wydziału XVII Ministerstwa Spraw Wewnętrznych,

- od 1 sierpnia 1990 roku do 28 czerwca 2002 roku funkcjonariusz w Urzędzie Ochrony Państwa, w tym do 15 maja 1998 roku w referacie W (...) w R., a następnie w Delegaturze (...) w R.,

- od 29 czerwca 2002 roku do 29 stycznia 2010 roku funkcjonariusz w Delegaturze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w R. (przebieg służby – k. 87-88 t. 1 akt IPN – zapis na płycie CC – k. 57, świadectwo służby – k. 6 akt emerytalnych, zaświadczenia o przebiegu służby – k. 12 akt emerytalnych, kserokopia wysługi – k. 33, pismo Szefa Agencji Wywiadu – k. 48, zeznania wnioskodawcy – zapis na płycie CD – k. 127, 177).

M. S. od 1 sierpnia 1990 roku posiadał stopień starszego szeregowego (...), od 2 listopada 1990 roku podporucznika (...), od 11 listopada 1993 roku porucznika (...), od 11 listopada 1997 roku kapitana (...) i od 11 listopada 2003 roku majora (...) (zaświadczenie o przebiegu służby – k. 50-53).

W trakcie pełnienia służby w okresach od 15 czerwca 1998 roku do 31 października 2004 roku, od 1 stycznia 2005 roku do 20 lipca 2007 roku i od 21 lipca 2007 roku do
24 listopada 2009 roku M. S. podejmował czynności operacyjno-rozpoznawcze, uzasadniające podwyższenie emerytury funkcjonariusza o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu (kserokopie zaświadczeń o okresach służby pełnionej w warunkach uzasadniających podwyższenie emerytury – k. 22-23).

Postanowieniem z dnia 7 maja 2009 roku Prezydenta RP M. S. został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi (kserokopia postanowienia – k. 25, wyciąg z postanowienia – k. 147).

Z informacji Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w W., sporządzonej dla organu rentowego w dniu 11 maja 2017 roku wynika, iż M. S., w okresie
od 15 sierpnia 1989 roku do 31 lipca 1990 roku pełnił służbę na rzecz totalitarnego państwa,
o której mowa w art. 13b ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2016 r., poz. 708, z późn. zm.) (informacja IPN – k. 3 akt emerytalnych).

Postanowieniem z dnia 01 sierpnia 2019 roku Sąd Okręgowy w Radomiu zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie na mocy art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. w związku z toczącym się postępowaniem przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie o sygnaturze P 4/18 (postanowienie – k. 80-82).

Postanowieniem z dnia 17 listopada 2020 roku Sąd Okręgowy w Radomiu podjął zawieszone postępowanie (postanowienie – k. 96).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela stanowisko domniemania zgodności z Konstytucją przepisów prawa. Oznacza to,
że Sąd nie będzie odnosił się do kwestii konstytucyjności art. 24a w związku z art. 15c
w związku z art. 13b ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej
i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U.2020.723).

Należy zwrócić uwagę, że postanowieniem z dnia 24 stycznia 2018 roku Sąd Okręgowy w Warszawie wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym, dotyczącym zgodności z Konstytucją przywołanych powyżej przepisów. Na dzień wyrokowania Trybunał Konstytucyjny nie zajął jednak jeszcze stanowiska w tej sprawie.
Co więcej wielokrotnie odraczał terminy rozpraw, obecnie zaś wyznaczono termin kolejnej rozprawy na dzień 17 czerwca 2021 roku.

W takim przypadku, zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd rozpoznający odwołanie ma obowiązek samodzielnie dokonać ustaleń faktycznych i ich oceny prawnej. Należy mieć bowiem na względzie, że sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych zaliczane są do kategorii spraw, które powinny być rozpoznawane ze szczególną starannością w zakresie szybkości postępowania ze względu na charakter dochodzonych roszczeń z reguły służących zapewnieniu środków utrzymania osobom w podeszłym wieku i w trudnej sytuacji materialnej, na co zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w Lublinie, uchylając w tożsamych sprawach postanowienia o zwieszeniu postępowania.

W dniu 1 stycznia 2017 roku weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2016 roku
o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U.2016.2270), na mocy której wprowadzono art. 13b ustalający katalog cywilnych
i wojskowych instytucji i formacji, w których służba od dnia 22 lipca 1944 roku do dnia 31 lipca 1990 roku jest uznawana za służbę na rzecz totalitarnego państwa. Ustawa zmieniająca wprowadziła także zasady ustalania wysokości policyjnej emerytury i renty inwalidzkiej nakazując stosowanie art. 15c i 22a ustawy. Przepisy te stanowią, iż w przypadku osoby, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b, i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 roku, emerytura wynosi 0% podstawy wymiaru - za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b
i 2,6% podstawy wymiaru - za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą,
o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, 1a oraz 2-4. Wysokość emerytury ustalonej zgodnie
z tymi przepisami nie może być wyższa niż miesięczna kwota przeciętnej emerytury wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ogłoszonej przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 15c).

Zdaniem Sądu, spornych przepisów ustawy z 16 grudnia 2016 r. nie można czytać w oderwaniu od całego systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. Tymczasem art. 13b ust. 1 tej ustawy nie jest zupełnie nowy, bo kwestię tę rozstrzygała już poprzednia ustawa, z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U z 2009r., nr 24, poz.145) tzw. pierwsza ustawa dezubekizacyjna (jej art. 15b ust 1). Stwierdzała ona, że sam fakt pełnienia służby w organach bezpieczeństwa państwa powoduje obniżenie świadczenia emerytalnego. Nie dodawała żadnych warunków, ocen czy opisów. Wtedy Sąd Najwyższy potwierdzał w wyrokach z 24 czerwca 2015 r. (II UK 246/15) oraz z 25 maja 2016 r. (II BU 7/15), że nie trzeba analizować rodzaju wykonywanej przez funkcjonariusza służby po to, by ustalić, czy jego świadczenie podlega zmniejszeniu.

Tymczasem ustawa z 16 grudnia 2016 r. wprowadziła nowe kryterium - „służbę na rzecz totalitarnego państwa”, a to, co taka służba oznacza, tłumaczy ustawa z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U z 2007r., Nr 63, poz.425 ze zm.), czyli ustawa lustracyjna : chodzi o zwalczanie opozycji demokratycznej, związków zawodowych, stowarzyszeń, kościołów i związków zawodowych, łamaniu prawa do wolności słowa i zgromadzeń, gwałceniu prawa do życia, wolności, własności i bezpieczeństwa obywateli. To dodatkowe kryterium ma znaczenie podstawowe. Obywatel ma prawo oczekiwać, że oceniając sprawę jego emerytury państwo sprawdzi, czy jego służba nie spełniała cech określonych w definicji ustawy lustracyjnej. Zatem nie tylko trzeba ustalić, czy ubezpieczony pracował lub służył w jednostkach działających zdaniem ustawodawcy na rzecz totalitarnego państwa, ale jeszcze udowodnić, że praca bądź służba tej osoby spełniała wskazane w ustawie lustracyjnej kryteria. Sąd ma obowiązek oceny całego materiału dowodowego łącznie z treścią informacji o przebiegu służby. W przedmiotowej sprawie ustalenia faktyczne i interpretacje prawne Instytutu Pamięci Narodowej nie mogą wiązać sądu, do którego wyłącznej kompetencji należy ustalenie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia w przedmiocie tak prawa do emerytury policyjnej jak i jej wysokości oraz odpowiedniej kwalifikacji prawnej ustalonych faktów. W przeciwieństwie do organu rentowego sąd nie jest związany taką informacją, gdyż zgodnie z treścią art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Oznacza to, że każdy fakt istotny może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, o czym stanowi art. 473 § 1 k.p.c. Oznacza to, że określone w art. 13b ust. 1 ustawy jedyne kryterium zatrudnienia w służbach, bez wskazania na indywidualne czyny funkcjonariusza nie pozbawia sądu realnych możliwości kontroli decyzji organu rentowego. Sama służba w określonym organie bezpieczeństwa państwa nie może być uznana za niemal jedyne kryterium różnicujące wysokość emerytalnych lub rentowych uprawnień, jeżeli w konkretnej sprawie nie ujawniono dowodów działalności odwołującego się skierowanej przeciwko podstawowym wolnościom i prawom człowieka, którą ustawa z 2016 r. przyjmuje w stosunku do każdego zatrudnionego w służbach bezpieczeństwa państwa poprzez definiowanie służby jako wykonywanej na rzecz totalitarnego państwa (art. 13b ustawy).

Kwestionowana ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy wprowadza
w art. 13b oraz art. 15c i art. 22a odpowiedzialność zbiorową i swoim zakresem podmiotowym obejmuje, bez wyjątków, wszystkich byłych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa, niezależnie od ich postawy patriotycznej, etycznej i moralnej, rodzaju wykonywanych czynności, czy zajmowanego stanowiska.

Zdaniem Sądu Okręgowego, tego typu regulacje ustawowe godzą w istotę zasady rządów prawa. Zasada ta oznacza obowiązek władz publicznych traktowania osób w sposób adekwatny i proporcjonalny do ich postawy, zasług i przewinień.

W ocenie Sądu, niedopuszczalne jest zastosowanie jakichkolwiek represji w stosunku do osób tylko za to, że pracowały lub służyły w okresie poprzedzającym zmianę ustroju państwa polskiego, tj. przed rokiem 1990. Nawet uznanie, że niektóre instytucje funkcjonujące przed tą zmianą działały w sposób budzący dziś poważne wątpliwości prawne
i moralne, nie uprawnia prawodawcy do stwierdzenia, że wszystkie osoby tam zatrudnione były przestępcami. Istotą demokratycznego państwa prawa związanego zasadą rządów prawa i związanej z nim klauzuli sprawiedliwości społecznej jest to, że każdy zostaje potraktowany przez państwo i prawo sprawiedliwie, czyli w sposób, który jest adekwatny do popełnionych przez niego czynów i jego postawy, którą przyjął w czasach PRL.

Powyższe stanowisko potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów
z 16 września 2020 roku w sprawie III UZP 1/20 (LEX nr 3051750), wskazując, że kryterium „służby na rzecz totalitarnego państwa” określone w art. 13b ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U.2020.723) powinno być oceniane na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, w tym także na podstawie indywidualnych czynów i ich weryfikacji pod kątem naruszenia podstawowych praw
i wolności człowieka.

W ocenie Sądu w stanie faktycznym sprawy nie ujawniono dowodów przestępczej działalności M. S., którą przyjmuje ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy w stosunku do każdego zatrudnionego w służbach bezpieczeństwa państwa poprzez definiowanie służby jako wykonywanej na rzecz totalitarnego państwa (art. 13b).

W toku postępowania organ rentowy nie ujawnił żadnych dowodów przestępczej działalności wnioskodawcy. Jedynym dowodem miały być informacje pozyskane z Instytutu Pamięci Narodowej, oparte wyłącznie o teczkę osobową M. S.. Analiza akt osobowych nie doprowadziła jednak do wniosku, aby wnioskodawca dopuścił się przestępczej działalności.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym zeznań M. S., wnioskodawca od 15 sierpnia 1989 roku faktycznie został zatrudniony w Departamencie I Ministerstwa Służb Wewnętrznych, jednak przez pierwsze dwa tygodnie przechodził testy sprawnościowe, a od 1 września 1989 roku uczestniczył w studiach podyplomowych oficerskich (...) w K.. Od 17 czerwca 1990 roku zatrudniony był jako młodszy inspektor Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, a od 1 sierpnia 1990 roku jako funkcjonariusz w Urzędzie Ochrony Państwa. W tym czasie wnioskodawca nie prowadził jednak żadnych zadań operacyjnych, akcji politycznych, nie występował przeciwko opozycji, nie brał udziału w tłumieniu powstań, nie zwalczał związków zawodowych, stowarzyszeń, kościołów. Nie zmuszał nikogo do zeznań, nie represjonował żadnych osób. W tym okresie nie był ani nagradzany, ani opiniowany. W zgromadzonym materiale dowodowym brak jest jakichkolwiek dokumentów potwierdzających udział wnioskodawcy w zdarzeniach, które mogły stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia.

W ocenie Sądu okresu odbywania studiów podyplomowych oficerskich (...) w K. nie można zaliczyć do okresu służby w organach bezpieczeństwa państwa.

Wspomniany art. 13b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy zawiera katalog enumeratywnie wymienionych cywilnych i wojskowych instytucji oraz formacji,
w których służba pełniona od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. została określona jako pełniona na rzecz totalitarnego państwa. Art. 13b ust. 1 pkt 5 lit. e) stanowi, co prawda że za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się służbę w jednostkach organizacyjnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych odpowiedzialnych za szkolnictwo, dyscyplinę, kadry i ideowo-wychowawcze aspekty pracy w Służbie Bezpieczeństwa, w tym Akademię Spraw Wewnętrznych, a w jej ramach kadrę naukowo-dydaktyczną, naukową i naukowo-techniczną pełniącą służbę w Wydziale Bezpieczeństwa Państwa Akademii Spraw Wewnętrznych oraz na etatach Służby Bezpieczeństwa, a także słuchaczy i studentów, którzy przed skierowaniem do Akademii Spraw Wewnętrznych pełnili służbę, o której mowa w pkt 5 i 6 oraz ust. 2 pkt 1. Art. 13b nie wymienia wprost (...) w K..

Zdaniem Sądu Okręgowego okresu podczas którego wnioskodawca był słuchaczem w (...), nie można uznać za służbę na rzecz totalitarnego państwa. Z literalnego brzmienia przepisu art. 13b oraz art. 15c ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy wynika, że 0% podstawy wymiaru emerytury można przyjąć wyłącznie za okres służby. Nie można natomiast przyjąć, że nauka jako studenta w celu podniesienia swoich kompetencji jest tożsama z okresem służby.

Na uwagę zasługuje również fakt, iż wnioskodawca kształcił się w schyłkowym okresie reżimu komunistycznego. Brał udział w szkoleniu organizowanym przez (...) uczestnicząc wyłącznie w zajęciach dydaktycznych, a po zakończeniu szkolenia w krótkim czasie został skierowany do Urzędu Ochrony Państwa, gdzie zastępcą, a od 1 sierpnia 1990 roku szefem (...) był A. M., który zaświadczył, iż funkcjonariusze przyjęci do służby w (...) byli wielokrotnie, pozytywnie weryfikowani i w trakcie służby dla demokratycznej Polski w sposób lojalny i z zaangażowaniem realizowali zadania z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego państwa, często z narażeniem życia i zdrowia, wykazując się profesjonalizmem i skutecznością. Ich służba przyniosła wymierne korzyści dla Polski i przyczyniła się do umocnienia międzynarodowej pozycji naszego kraju. Jednocześnie funkcjonariusze ci dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem przygotowali do zawodu młode kadry (...) (oświadczenie – k. 27-28).

Zgromadzony w sprawie niniejszej materiał dowodowy nie daje podstaw do przypisania wnioskodawcy w tym okresie działań bezprawnych, które mogą być zakwalifikowane jako podejmowane na rzecz totalitarnego państwa.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego daje zatem podstawę do jednoznacznego uznania, że służba pełniona przez M. S. w Departamencie I Ministerstwa Służb Wewnętrznych, a także nauka w trakcie studiów podyplomowych oficerskich w (...) w K. nie sprowadzała się do wykonywania czynności operacyjno-technicznych niezbędnych w działalności Służby Bezpieczeństwa.

W rezultacie należy uznać, że miejsce i okres pełnienia służby nie może być jedynym kryterium radykalnego obniżenia emerytury osób, które pozytywnie przeszły w 1990 roku proces weryfikacji i następnie w wolnej Polsce nienagannie pełniły wieloletnią ponad
19 letnią służbę.

W niniejszej sprawie ze względu na fakt, że M. S. służył w Departamencie I MSW na początku drogi zawodowej zaledwie 2 miesiące, nie sposób też przyjąć, że ta służba dostarczyła mu wymiernych korzyści majątkowych i dała nieuzasadnione wysokie przywileje emerytalne. Emerytura wnioskodawcy związana jest z przepracowanym poza służbą w organach bezpieczeństwa ponad 19 letnim okresem.
W tym czasie wnioskodawca przeszedł kolejne stanowiska funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa, następnie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, zdobywał dodatkowe kwalifikacje i pokonywał stopnie awansu.

Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie I sentencji orzeczenia zmienił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i nakazał pominięcie art. 15c ust. 1, 2 i 3 w zw. z art. 24a ustawy z 2016 roku co, oznacza konieczność przeliczenia policyjnej renty rodzinnej skarżącej według zasad uprzednio obowiązujących od daty wskazanej w zaskarżonej decyzji, tj. od 1 października 2017 roku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie II. sentencji wyroku. Ponieważ odwołanie zostało uwzględnione, dlatego też wnioskodawcy należały się koszty procesu, obejmujące wynagrodzenie jego pełnomocnika na podstawie art. 98 k.p.c., statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy. Zasądzona od Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na rzecz M. S., kwota 180 złotych stanowi wynagrodzenie pełnomocnika, określone na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 t.j.).

Sędzia Paweł Oziębło

z/ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

Sędzia Paweł Oziębło